چکیده:
اندیشمندان حسابداری در چند دهه گذشته تلاش های بسیار زیادی برای ساخت تئوری تئوری های حسابداری به کار بسته اند. به رغم پیشرفت های صورت گرفته، متاسفانه این حوزه معرفتی تاکنون نتوانسته است به نحو شایسته ای پدیده های موجود در این حوزه را تبیین و پیش بینی نماید. این ناتوانی در بسیاری از موارد به این صورت نمود پیدا کرده است که پژوهش های مختلف حسابداری به نتایج متفاوتی منتهی شده اند. در نتیجه، غالبا تئوری های متضادی برای دوره های نسبتا طولانی در کنار یکدیگر مطرح شده اند. این مقاله، مقایسه ای تحلیلی از رویکردهای رایج تحقیقی در حوزه معرفتی حسابداری را ارائه نموده و مبانی فلسفی هر رویکرد، سوابق تاریخی آن و تئوری های ارایه شده توسط هر کدام از آنها را مورد مطالعه قرارداده است. در پایان راهبرد مناسبی برای انجام مطالعات حسابداری پیشنهاد شده است. در راهبرد پیشنهادی، رویکرد مناسب پژوهش های حسابداری براساس اهداف پژوهش، واقعیت های عینی و واقعیت های نظری تعیین شده است.
خلاصه ماشینی:
"هدف اولیه این پژوهش،آشنایی با کارآمدی واثربخشی هریک از دو رویکرد در فرآیند تئوریسازی دانش حسابداری است،و اینکه حسابدارانچگونه میتوانند بهکشف آنچه میتوانند بدانند،نایلشوند؟ بنابر آنچه بیان شد،در این مطالعه هدف آن است کهبدانیم،ماهیت واقعیت5در دانش حسابداری چیست؟درمورد آنچه میتوان دانست؟آیا در دانشحسابداری،همانند علوم طبیعی یک واقعیت واحد،عینی و قابل اثبات وجود دارد؟یا اینکه باواقعیتهای ذهنی که بهصورت اجتماعی ساختیافتهاند6،مواجهیم؟ نکته دیگر از بعد معرفتشناسی7،ماهیت دانشحسابداری چیست؟رابطه حسابداران(بهعنوانپژوهشگر)با پدیدههای موردمشاهده در این حوزهمعرفتی چگونه است؟لذا برای رسیدن بهپاسخپرسشهای فوق،ساختار این مقاله بهشکل زیرخواهد بود: 1-تعریف رویکرد؛ 2-تبیین مبانی فلسفی رویکرد دستوری و نقشآن در فرآیند تئوریسازی در حسابداری؛ 3-تبیین مبانی فلسفی رویکرد اثباتی و نقش آندر فرآیند تئوریسازی در حسابداری؛ 4-ارایه یک راهبرد پیشنهادی برای پژوهشهایحسابداری در فرآیند تئوریسازی؛ 5-جمعبندی و نتیجهگیری.
اما جایگاه دانش حسابداری بهعنوان شاخهای ازعلوم اجتماعی در بین دو مکتب پیشگفته کجاست؟کدامیک از دو رویکرد دستوری و اثباتی میتواندحسابداران را در کشف حقایق علمی و توسعه حوزهمعرفتی خود یاری رساند؟البته،باید پذیرفت کهحسابداری یک علم خاص است و با علوم طبیعی،ازقبیل فیزیک متفاوت است،زیرا در حسابداری رفتارانسانها و انگیزۀ آنها نیز بهعنوان پدیده مورد مطالعهقرار میگیرند.
فرضیات وضعشده در این مطالعه شامل موارد زیراست:[21] الف:فرض تفکیک شخصیت؛ ب:فرض تداوم فعالیت؛ ج:ملاحظات اندازهگیری10؛ (1) notoP (2) noitaicossA gnitnuoccA naciremA (3) ytitnE ssenisuB (4) noitauqE teehS ecnalaB (5) nrecnoC gnioG (6) teehS ecnalaB dna noitidnoC laicnaniF (7) eulaV kooB dna tsoC (8) emocnI dna laurccA tsoC (9) notlettiL (10) noitaredisnoC tnemerusaeM &%00112MHPG001G% د:مفهوم ترکیب هزینهها1؛ ه:مفهوم تلاش و دستاوردها2؛ و:مفهوم شواهد عینی و قابلیت اثبات3."