چکیده:
در این پژوهش چگونگی «عرفان در مطلع الانوار امیر خسرو دهلوی» بررسی شد و به این سؤالات پاسخ داده شد:- حضور الفاظ و اصطلاحات صوفیانه در مطلع الانوار چگونه است؟- مقامات و احوال در آن چگونه مطرح شده و به چه معنی به کار رفته است؟ در این پژوهش ابتدا عناصر عرفانی مطلع الانوار جستجو وپس از طبقه بندی آن ها به مقامات و احوال و تفکیک کاربرد حقیقی و مجازی آن ها؛ با سایر اصطلاحات کتاب های عرفانی، مقایسهی اجمالی انجام شد. پس از انجام پژوهش این نتیجه به دست آمد که مطلع الانوار یک کتاب اخلاق عرفانی است و اصطلاحات عرفانی فراوانی در آن، به شکل حقیقی و مجازی به کار رفته است. اصطلاحات عرفانی که در معنی اصطلاحی خود به کار رفته است، عبارت است از:دسته ی اول: مقامات طلب، فقر، توکل و رضا، و احوالی مانند عشق، شوق و فنا. دسته ی دوم: اصطلاحات عرفانی که در معنی مجازی به کار رفته است.گذشته از این ها امیر خسرو به عناصر تربیتی صوفیه هم اشاره کرده است مانند اخلاص، همت، قناعت، پیروی از پیر و آدابی مانند خلوت.همچنین در این کتاب از معرفت خداوند و آموزه های اخلاقی- عارفانه ی فردی و اجتماعی نیز سخن رفته است و در این پژوهش به اشاره و ارائه ی مآخذ آن ها اکتفا می شود. لازم به ذکر است این پژوهش با حمایت معاونت پژوهشی دانشگاه الزهرا صورت گرفته است و بدین وسیله از آن حوزة محترم سپاسگزاری می شود.
خلاصه ماشینی:
"صوفی میخواره کـه گوید ز حال گـر همــه کشفست مـدان جز خیال (همان: 157) نتیجه حاصل سخن آن که امیر خسرو در مطلع الانوار اصطلاحات عرفانی بسیاری را در معنی اصطلاحی و غیر اصطلاحی آنها به کار برده است - گرچه این کاربرد دارای نظم و توالی نیست - مانند مقامات طلب، فقر، توکل و رضا؛ و از احوالی مانند عشق و عوارض و ابتلائات آن، شوق و فنا سخن گفته است."