چکیده:
وب سایت ها به عنوان شیء هایی عینی و قابل تعامل، با دو کارکرد آموزشی و سرگرمی به زندگی کودکان راه یافته اند. به باور ژان پیاژه کودک در تعامل با شیءها و انسان های پیرامون، شناخت خود را می سازند. در پیوستار رشد شناختی پیاژه، نیم دوره عملیات عینی بدلیل همزمانی با سن دبستان و نیز افزایش امکان تعامل کودک با وب از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در این نیم دوره ابزارهایی مانند وب سایت ها که بتوانند به شکلی عینی و بر پایه تجربه فعال توانمندی های فکری کودک را به چالش بکشند می توانند زمینه ای برای رشد شناختی فراهم آورند. پژوهش حاضر در پی آن است که دریابد تا چه میزان وب سایت های کودکان بستری برای پرورش ویژگی های تفکر عملیات عینی فراهم می کنند. عملیات طبقه بندی، ردیف بندی، نگهداری ذهنی و بازگشت پذیری زیرساخت طراحی سیاهه وارسی پژوهشگرساخته را تشکیل داد. روایی و پایایی این ابزار با بهره گیری از نظر متخصصان و محاسبه ضریب توافق آنها تایید شد. روش های پیمایشی و تحلیل محتوا برای ارزیابی جامعه ای با 11 عضو از وب سایت های فارسی و نمونه ای از30 وب سایت های انگلیسی که به روش تصادفی نظام مند انتخاب شده بود به کار گرفته شد. یافته ها نشان داد که وب سایت های مورد بررسی در بسترسازی برای پرورش عملیات طبقه بندی و نگهداری ذهنی در حد متوسط و ردیف بندی و بازگشت پذیری به میزان کمی نقش دارند. به طور کلی نیز این ابزارها با در اختیار داشتن نزدیک به 34% از مصداق های مورد نظر به میزان کمی در فراهم آوردن زمینه ای برای رشد شناختی کودکان توانمند می باشند.
خلاصه ماشینی:
"براین اساس،مسئله پایهای پژوهش حاضر این است که تا چه میزان وب سایتهای کودکان بستری برای پرورش ویژگیهای تفکر عملیات عینی فراهم میکنند؟ بنیانهای نظری و پیشینه پژوهش از نظر پیاژه (Piaget,1970) تحول ذهنی کودک در نتیجه رشد شناختی و رشد عاطفی در هردوره و یا نیم دوره شکل میگیرد.
پیشینه دو نفر از این پژوهشگران در پیوند با کاربرد روانشناسی و بهویژه نظریه پیاژه در زمینه خدمات کتابخانه برای کودکان، (1) Great websites for kids (2)یکی از زیرمجموعههای انجمن کتابداری امریکا است: Association for Library Services to Children(ALSC) تالیف کتاب و مقاله و تدریس در زمینه نظریه رشد شناختی"ژان پیاژه"،بر روایی نتایج اثرگذار بود.
در پاسخ به پرسش سوم پژوهش بررسی انجام شده نشان داد که میزان استفاده از نمادها و عنصرهای پرورشدهنده عملیات نگهداری ذهنی مقدار،وزن و حجم،طول،سطح و عدد در وبسایتهای کودکان به ترتیب کم،متوسط،کم،زیاد و متوسط است.
با این وجود،تحلیل توانمندی وبسایتهای کودکان در فراهم کردن چنین بستری نشان داد که این منابع اطلاعاتی به میزان متوسط در پرورش عملیات طبقهبندی(44%از مصداقها)و نگهداری ذهنی (40%)و نیز در حد کم در زمینهسازی برای رشد ردیفبندی(21%)و بازگشتپذیری(32%)نقش دارند.
از رویکردی دیگر،با بهکارگیری دادههای جدول 1 میتوان اعلام داشت که وبسایتهای PBS NASA for Students،Kids و Disney به ترتیب با در اختیار داشتن 69%،65%و 62/5%از کل مصداق های مورد بررسی،به عنوان بهترین وبسایتها از میان نمونه مورد پژوهش،در زمینه ایجاد بستری برای پرورش تفکر عملیات عینی انتخاب شدند."