چکیده:
<P> این مقاله مسأله معنا و ارکان تشکیل دهنده آن را با عنایت ویژه به آثار و دیدگاههای آیت الله مرتضی مطهری مورد بررسی قرار می دهد. مطابق این پژوهش هسته اساسی معنا برخاسته از اراده و علم گوینده حکیم است. ساختار زبان که گفتار و متن در آن قرار می گیرد نیز در نوبه خود اقتضاآت ظرفیتهایی ویژه در باروری به معنا دارد. نقش اساسی خواننده در این میان از منظر قوانین زبانشناختی - صرفنظر از بعد روانشناختی - کشف و باز تولید معناست نه جعل معنا.</P>
خلاصه ماشینی:
"وقتی متنی رامی گشائیم و به تفسیر آن مینشینیم معانی نوی به ذهن ما انتقال می یابد که پیش از آن وجود نداشته است، در اینجا ناگزیر پرسشهایی از این دست مطرح می شود که: آیا معنا صرفا پرداخته ذهن خواننده است که متن تنها جرقه ظهور آن را فراهم آوردهی یا معنا تنها همان چیزی است که متن بر ما افکنده و ذهن آدمی نقشی بسان آئینه را دارد که تفسیر حقایق را مینماید؟ یا فرض سومی در کار است و آن اینکه سهم اصلی تشکیل در معنا از آن متن است، اما نیروی فکری و قدرت درک آدمیان نیز در بازسازی معنا اثر گذار است، از همین روی است که ممکن است خوانندگان مختلف از یک متن معناهای متفاوت دریابند و در هر روی پرسش چهارمی نیز وجود دارد که سهم و نقش پدیدآورنده متن در ظهور معنا چه اندازه است؟ اساسا آیا می توان معنای متن را بدون نسبت به او و اراده علمی او که در متن تجلی یافته لحاظ کرد؟ همچنین سؤال پنجم آنکه معناداری یک سطح و یک لایه و پایان پذیر است و یا لایه های بیکران و انتهاناپذیر؟ و سرانجام پرسش دیگر آنکه اصلا معناداری سخن چیست و چگونه قابل تأیید است؟ بررسی این پرسشها امروز البته دیدگاههای فراوانی را در حوزههای گوناگون زبان شناسی، معنا شناسی، نشانه شناسی و هرمنوتیک برانگیخته است."