چکیده:
چکیدهمقاله حاضر با عنوان «شرح دعای اول صحیفه سجادیه»، پس از ذکر مقدمهای درباره بستر اجتماعی دوران زندگی امام سجاد( و اهدافی که ادعیه این زبور آل محمد( در بر دارد، به شرحی مختصر از دعای نخست آن که دربارة حمد الهی است، پرداخته است. در شماره بعد نیز بحثهایی پیرامون «چرایی حمد الهی» و «ویژگیها و آثار حمد» ارائه خواهد شد.
خلاصه ماشینی:
از آنجا که اذهان عموم مردم از کلمه اول، اولیت زمانی را فهمیده و در امتداد زمان، پیوسته پیش و پس را در نظر می گیرند، امام( به این نکته اشاره میفرماید که اگر چه برای هر اول زمانی، زمانی قبل از آن قابل تصور است، ولی صفت اولیت برای خداوند متعال غیر از آن است؛ چرا که آن اولیت او هرگز قبل پذیر نیست.
امام محمد باقر( در باره آفرینش آغازین نظام هستی میفرماید: ان الله - عزوجل - ابتدع الاشیاء کلها بعلمه علی غیر مثال کان قبله، فابتدع السموات و الارضین و لم یکن قبلهن السموات و لا ارضون 18 خدای عزیز و متعال، بر اساس آگاهی خویش، همه چیز را بینمونه پیشین پدید آورد؛ بدین معنا که آسمانها و زمینها، از پس آنکه نبودند، پدید آمدند.
7. حیات و مرگ، محاسبه اعمال و کیفر و پاداش خداوند برای هر یک از آفریدگانش در این دنیا، روزگاری معین و پایانی محدود، قرار داده است که با گذشت هر روزش، گامی به سوی آن برمیدارد، و با گذر از سالهای زندگیاش به آن نزدیک میشود، تا اینکه به نهایت برسد و پیمانه عمرش پر گردد.
امام سجاد(، این بخش از نیایش خود را با اقتباس از قرآن کریم به پایان برده تا از یک سو، حکمت الهی را در پاداش نیکوکاران و کیفر بدکاران، و از سوی دیگر، عدالت الهی را در برخورد با بندگان خود، به یاد آورد؛ چرا که به مقتضای حکمتش، کار بیهوده و عبث انجام نمیدهد و علاوه بر اینکه آفریدگانش را هدفدار آفریده و میل وصول به آن هدف را در درون هر ذرهای از ذرات جهانیان قرار داده است، خود، آنها را به سوی هدفهایی که در پیش دارند، هدایت میکند.