چکیده:
آنچه در ذیل میآید، خلاصهای از مباحث و گفتوگوهای نشستی علمی است که توسط معاونت پژوهشی حوزة علمیه قم برگزار گردیده و گروهی از فضلای اهل قلم و فعالان ادبی حوزه آقایان: محمد اسفندیاری، سید حسن اسلامی، عبدالله حسن زاده آملی، سید ابوالقاسم حسینی (ژرفا) دربارة راهکارهای عملی، در مسیر توسعة فرهنگ نوشتاری و بهینهسازی قلم حوزویان تبادلنظر کردهاند.
خلاصه ماشینی:
"من نمیخواهم ارزش و آثار کلاسهای نویسندگی را دست کم بگیرم؛ ولی باید در نظر گرفت که مشکل نگارش، ریشه در پژوهش دارد و اگر آن جا اصلاح نشود، این جا را نیز نمیتوان اصلاح کرد یا رشد داد.
اگر ما عدهای از طلاب را در یک مقطع تحصیلی درازمدت هم به کار بگیریم و آموزش دهیم، نصیب ما چه خواهد بود؟ طلبهای که قبلا مواد علمی فراهم نکرده است و در موضوعی از موضوعات علمی، تخصص ندارد، او هر قدر هم که در این کلاسهای نویسندگی بنشیند و همة مباحث را هم فراگیرد، دست آخر یک انشانویس میشود.
تا توانی سعی کن از بهر آش کاسه، گر چینی نباشد گو مباش اما اگر ما بخواهیم به مشکلات نگارشی حوزه هم توجه جدی بکنیم، از یکی دو مسئله نمیتوان گذشت: یکی این که اغلب متون درسی حوزه، عربی است.
امتیاز میدهیم، اما برای تولید یک کتاب یا مقالة خواندنی، امتیازی در نظر نمیگیریم؛ چرا؟ این مسئله، مشکل دیگری است که بر سر راه پرورش نویسنده در حوزه وجود دارد.
حالا باید دید که میتوانیم در این پیشفرضها دست ببریم یا نه؟ من این را نمیدانم؛ ولی میدانم که تا این سایه بر سر حوزه گسترده است، درخت نونهال نویسندگی، برگ و بار نمیگیرد و همچنان در حاشیهها و کنارهها، برای خود حرکت میکند.
آیا وقت آن رسیده است که تعریف دیگری از حوزه و حوزوی به دست بدهیم؟ آیا میتوان سنت شفاهی را در حوزه از حالت اقتدار و انحصار، بیرون در آورد و به غیر آن هم میدان داد؟ باید نخست برای این پرسشها، پاسخ پیدا کنیم."