خلاصه ماشینی:
"محمد یوسف هراتی در صفحهء 129 و 130«عین الوقایع»تألیف خود در این باب مینویسد: «انگلیسها به میرزا آقا خان نوری صدراعظم رشوه وعده کرده و او خیال پادشاه ایران را از ضبط هرات منصرف نمود و حکمی به مرحوم حسام السلطنه نوشت که هرات را تخلیه نموده به مشهد برگردد که دولت انگلیس دست از محاصره بنادر فارس بردارد.
ولی میرزا آقا خان صدراعظم که تصمیم گرفته بود هرات را به دولت انگلیس واگذار کند در جواب حسام السلطنه نوشت:معلوم میشود شما را خیال سلطنت و پادشاهی به سرافتاده که به هرات مانده جواب دولت را اینطور دادهاید اگر خود را جزو دولت ایران و خیرخواه پادشاه میدانید فوررا هرات را تخلیه نموده به مشهد برگردیدو»17این بود مختصری از کارنامهء سیاه میرزا آقا خان نوری صدراعظم ناصر الدین شاه که آقا دکتر ابراهیم تیموری نویسندهءکتاب با ارزش«تحریم تنباکو»و«عصر بیخبری یا تاریخ امتیازات»دربارهء او مینویسند: «میرزا آقا خان نوری را غالبا نوکر انگلیس و عامل بیگانه میشمارند در حالی که شاید هیچیک از صدراعظمهای دوران قاجاریه به اندازهء او با انگلیسها مخالفت نکرده.
20 شاید توجیه نویسندهء محترم در مورد مخالفت میرزا آقا خان با انگلیسیها اختلافی است که در این هنگامه بین دولت ایران و«مستر موری»وزیر مختار و«تامسون» کاردار زیرک و موذی سفارت انگلستان بر سر قضیه،میرزا هاشم نوری و همسرش که خواهر زن ناصر الدین شاه بود وجود داشت که اگر این اختلاف را که لبهء تیزش متوجه میرزا آقا خان بود جنگ زرگری ندانیم،یک اقدام سیاسی از جانب انگلیسیها بوده برای تسلیم بدون قید و شرط دولت ایران در برابر خواستهای انگلستان و صرفنظر کردن از حق حاکمیت خود بر هرات و پذیرفتن دیگر خواستهای انگلستان."