خلاصه ماشینی:
"در این مورد سوابق میسیونهای مذهبی در ایجاد بیمارستانها و کالجهای آمریکائی،نقش اشخاصی چون با سکرویل و مورگان شوستر و غیره،مخالفت آمریکائیها با قرارداد 1919،نظر مساعد آنها با شرکت هیئت نمایندگی ایران در کنفرانس ورسای،تأکید بر حفظ استقلال ایران در اعلامیهء سران سه دولت متفق،مخالفت جدی با مواضع دولت شوروی در قبال مسئلهء آذربایجان و پشتیبانی از مواضع ایران در شورای امنیت،حمایت اولیه آنها از ملی کردن صنعت نفت و بالاخره تصور استفاده از آمریکا بعنوان قدرت سوم در برابر بریتانیا و شوروی که هنوز در اذهان برخی از سیاستمداران جای داشت،همراه با تصویر کلی از دموکراسی آمریکا همه و همه موجب گردید که پراگماتیسم حاکم بر روش و منش سیاسی و اقتصادی آمریکا نادیده گرفته شود و نوعی امید واهی به استمرار و ادامهء حمایت آمریکا،با وجود بروز تغییراتی در نظرات مقامات آمریکائی،اذهان مسئولان ایرانی را مشغول دارد.
باری،روند نهضت ملی نفت حکایت از سرنوشت مردمی داشت که طی دو قرن بویژه پس از انقلاب مشروطیت برای دگرگون ساختن ساختار سیاسی،اقتصادی و اجتماعی جامعهء خود به منظور سازگاری با منطق مترقی زمان و رسیدن به زیست توأم با سرفرازی و خلاقیت و احراز جایگاهی مطلوب در صحنهء بین الملل متناسب با تاریخ،تمدن و افتخارات گذشته خود در تب و تاب، کشش و کوشش و تکاپو بودند؛مردمی که احساس میکردند ناروا گونه مغبون تاریخ شدهاند،لکن دارای شایستگی و توانائی بالقوه برای جبران مافات و آفتهای زمان هستند؛مردمی که تلاشهای مکررشان هر بار به دلیل نقص بنیانی فرهنگ سیاسی نخبگان حاکم همراه با تمهیدات و تحمیلات خارجی نافرجام مانده بود تا اینکه در پرتو یک دهه آزادی نسبی سیاسی داخلی و فراتر از آن دگردیسیهای سیاسی،اقتصادی و حقوقی ناشی از جنگ بین الملل دوم،فرصتها و امکانات تازهای برای خیزش سیاسی دوبارهءشان فراهم گردید."