منجی گرایی فیلسوفانه زمینی و قدسی ، فردریش نیچه و احمد فردید مقاله

مشرق موعود پاییز 1389 - شماره 15 (‎24 صفحه - از 165 تا 188 )

کلیدواژه ها: ابرمرد انسان آرمانی آرمان منجی زمان راهبرد قوت ضعف تهدید فرصت جامعه و دولت زمینه‌ساز محیط داخلی حکومت زمینه‌ساز قرآن عدالت آزادی امنیت امر به معروف و نهی از منکر شورا نفی سبیل مهدویت امانت الهی حکومت امام خمینی( چشم‌انداز جمهوری اسلامی وعده‌های تحقق‌نیافتۀ الهی وعده‌های تحقق‌نیافتۀ رسول خدا( ظهور حضرت مهدی( زمینه‌سازی ظهور وظایف منتظران قاعدة لطف مبانی کلامی ظهور تجربة دینی دین تشرفات آخرالزمان آخرالزماندکترین مهدویت محیط خارجیراهبرد توان دفاعیانقلاب اسلامی ولایت فقیهتخلف‌ناپذیری وعده‌های خداوند قیام جهانی حضرت مهدی(امام زمان( شبهات مهدویتتجربه امام زمان( ابرمرد Saviour superhuman the ideal human ideals time and Apocalypse نیچه انسان امام اسلامی آرمانی خدا ظهور

fa en

چکیده:

در این نوشتار، ‍«ابرمرد» نیچه و «انسان آرمانی» سیداحمد فردید بررسی و مقایسه شده است تا وجوه افتراق و اشتراک آن‌ها هویدا شود. هر دو فیلسوف، رویکردی نو و بدیع به «انسان آرمانی» دارند. نیچه، از مطرح‌ترین فیلسوفان معاصر غرب در ایران و فردید، اولین فیلسوف مدرن در ایران است. «ابرمرد» و «انسان آرمانی»، دایرمدار و مشهورترین حاصل فکری آن‌هاست. فردید، انسان آرمانی را با عنوان «بقیة‌الله» و «امام زمان» مطرح می‌کند. ابرمرد نیچه نیز همچون انسان آرمانی فردید، منجی است و در آینده ظهور خواهد کرد. اندیشة انتظار در هر دو فیلسوف، برجسته است. نیچه و فردید، هر دو آشفته سخن گفته‌اند و در مورد آن‌ها نمی‌توان از منظومة افکار سخن گفت. با توجه به این مسئله، مقالة حاضر سعی دارد تا رئوس اصلی اندیشة این دو فیلسوف را که در انسان موعود و آرمانی آن‌ها طرح می‌شود و اجماع نظر بیش‌تری در موردشان وجود دارد، قیاس کندمهدویت همواره به عنوان رمز حیات و هویت شیعه در قرون و اعصار مطرح بوده است. جامعه و دولت منتظر، با زنده نگه داشتن شعلۀ انتظار مصلحانۀ فرج، باید الگویی مناسب برای اقوام و ملل سرگردان دنیا ارائه دهد که امروزه از آن به‌ عنوان دکترین مهدویت یاد می‌شود.در تحقیق حاضر تلاش شده است راهبردهای فرهنگی مهدویت برای جامعه و دولت زمینه‌ساز بر اساس مدل SWOT (قوت، ضعف، فرصت، تهدید) ارائه گردد. اندیشة انتظار در هر دو فیلسوف، برجسته است. نیچه و فردید، هر دو آشفته سخن گفته‌اند و در مورد آن‌ها نمی‌توان از منظومة افکار سخن گفت. با توجه به این مسئله، مقالة حاضر سعی دارد تا رئوس اصلی اندیشة این دو فیلسوف را که در انسان موعود و آرمانی آن‌ها طرح می‌شود و اجماع نظر بیش‌تری در موردشان وجود دارد، قیاس کند.

خلاصه ماشینی:

. » (مددپور، 1381: 32) نظر به اهمیت «پایان تاریخ» در عرصة اندیشگی بر آن شدیم تا این مفهوم را نزد نیچه و فردید ـ که در انسان موعود و منجی آن‌ها متجلی است ـ با هم مقایسه کنیم. این سؤال می‌گوید که ابرمرد نیچه زاییدة مشکلات روانی و بحران معنا و انسان آرمانی فردید زاییدة عشق به خدا و وظیفة دینی است. (همو) خواهیم دید ابرمرد نیچه هرگز تحقق نمی‌یابد، اما انسان آرمانی فردید موافق با همین نظر تیلیش، قابل تحقق است. » (همو: 73) «در مقابل جامعة موعود مارکس و فردید، جامعة موعود نیچه، جامعه‌ای است سلسله‌مراتبی و نیچه به شدت مخالف برابری است و مسیحیت و دموکراسی را نیز به همین سبب که انسان‌ها را همچون رمه‌ها برابر می‌کند، به باد انتقاد می‌گیرد. » (فردید، 1387: 60) ملاحظه شد که نیچه، طلوع ابرمرد را پس از پیدایش واپسین انسان‌ها ـ با ویژگی خطرگریزی ـ می‌داند و فردید نیز نشانه و مقدمة ظهور امام زمان را آخرزمانی می‌شمارد که ویژگی‌های انسان‌های آن، ترس و فرار از مرگ است. » (نیچه، 1370: 88) «شرق نیز نزد فردید، جایگاه ظهور امام زمان است و فردید در ارج‌گذاری به مفهوم شرق تا بدان‌جا پیش می‌رود که آن را معادل خدای راستین و الله (خدای پریروز و پس‌فردا) می‌انگارد. (نیچه، 1377ب: 454) فردید در مقابل ارادة معطوف به قدرت نیچه می‌گوید: صورت نوعی شرق به معنای تاریخی آن، ‌که همان امت واحده است، چیزی نیست جز مهر و داد و صورت نوعی غرب به معنای تاریخی آن، کبریا‌طلبی و سلطه‌گری است که این کبریا‌طلبی و سلطه‌گری همواره با نیست‌انگاری حق و حقیقت ملازمت دارد.

دریافت فایل ارجاع :
(پژوهیار, , , )

دانلود PDF
دانلود HTML

لینک کوتاه:

صفحه:

ورود / عضویت

برای مشاهده متن مقاله و یا دانلود آن لازم است وارد پایگاه شوید. در صورتی که عضو نیستید از قسمت عضویت اقدام فرمایید.

ورود