خلاصه ماشینی:
"36ولی با ورود قدرتهای بزرگ برون منطقهای مانند آمریکا و اروپا به صحنۀتحولات سیاسی منطقه و چالش آنها با روسیه وایران متأسفانه مسیر صادرات نفت و گاز حوزۀ خزرنیز همانند نحوۀ بهرهبرداری و رژیم حقوقی آنبه عاملی برای ایجاد تفرقه و بحران در روابطکشورهای ساحلی دریای خزر تبدیل گردید.
مجری شرکت یونیکال آمریکا 3-خط لولۀ نفت شوروی سابق از جمهوریهای آسیای مرکزی(قفقاز بندر نوودسیسک روسیه در دریای سیاه (به تصویر صفحه مراجعه شود)خطوط لولۀ پیشنهادی برای صادرات گاز آسیای مرکزی به اروپا(رقبای جمهوری اسلامی ایران) 1-خط لولۀ پیشنهادی ترکمنستان به آذربایجان از کف دریای خزر و در نهایت به جیهان در ترکیه 2-خط لولۀ پیشنهادی ترکمنستان به افغانستان و پاکستان.
مجری شرکت یونیکال آمریکا 3-خط لولۀ گاز موجود از ترکمنستان به مسکو(خط لوله صادراتی به شوروی سابق) (به تصویر صفحه مراجعه شود)امکانات فنی صادرات گاز از آسیای مرکزی و جمهوری اسلامی ایران به اروپا خط لولۀ موجود از شرق به غرب کشور با 4 هزار کیلومتر درازا و به قطر 65 سانتیمتر خط لولۀ دوم ترکمنستان به ترکیه به طول 1500 کیلومتر پشتونها و سایر اقوام موجود در دو کشور افغانستانو پاکستان را در محاستات خود به عنوان زمینههایبروز بحران مورد توجه قرار دهند.
45 راههای صدور گاز از حوزۀ دریای خزر بهاروپا بر خلاف جنجالی که کشورهای حوزۀ دریایخزر در امر صدور نفت بر پا کردهاند خوشبختانه درزمینۀ صدور گاز از حوزۀ خزر به دلایل زیر چالشسیاسی درون و برون منطقهای به مراتب کمتر از آنچیزی است که برای صدور نفت خام وجود دارد: 1-تمرکز منابع صدور گاز در کشورترکمنستان؛ 2-عملی شدن قرارداد صدور گاز ترکمنستاناز طریق ایران به ترکیه؛ 3-اتصال خط لولۀ صادرات گاز از ترکمنستانبه ایران؛ 4-وجود خط لولۀ سرتاسری انتقال گاز شمالکشور تا مرز بازرگان در استان آذربایجان؛ 5-مشکل فنی صدور گاز از طریقدریای خزر؛ 6-ناامن بودن مسیر زمینی افغانستان بهپاکستان."