چکیده:
آمیختگی دین و سیاست از مسائلی است که همواره میان طرفداران این نظریه و مخالفان آن محل بحث و جدال بوده است. امام خمینی به عنوان بنیان گذار نظام جمهوری اسلامی که از طرفداران نظریه آمیختگی دین و سیاست هستند؛ جهت تبیین این نظریه به دلایل عقلی و نقلی تمسک جسته اند. ایشان جامعیت اسلام، ماهیت قوانین اسلامی، توقف اجرای احکام اسلامی بر وجود حکومت، اقامه عدالت، حکمت الهی و لزوم حفظ نظام را از دلایل عقلی آمیختگی دین و سیاست دانسته و آیات 58 و 59 سوره نساء، موثقه فضل بن شاذان، صحیحه محمد بن مسلم، روایت مرازم از امام صادق7 و توقیع شریف را از جمله دلایل نقلی آمیختگی دین و سیاست به شمار آورده اند. همچنین سیره انبیای الهی: و سیره سیاسی پیامبر اکرم9 و ائمه اطهار: از اموری است که از نظر امام خمینی برآمیختگی دین و سیاست دلالت می کند. از نظر امام خمینی، تشکیل حکومت توسط پیامبر و برخی امامان شیعه و دخالت آنان در مبارزات سیاسی، دلیل بر آمیختگی دین و سیاست می باشد.
خلاصه ماشینی:
ايشان جامعیت اسلام، ماهیت قوانین اسلامی، توقف اجرای احکام اسلامی بر وجود حکومت، اقامة عدالت، حکمت الهی و لزوم حفظ نظام را از دلايل عقلی آميختگي دين و سياست دانسته و آیات 58 و 59 سورة نساء، موثقة فضل بن شاذان، صحیحة محمد بن مسلم، روایت مرازم از امام صادق7 و توقیع شریف را از جمله دلايل نقلي آميختگي دين و سياست به شمار آوردهاند.
در برخی آثار مربوط به شرح و تفسیر اندیشة امام خمینی، پارهاي از دلایل آمیختگی دین و سیاست از نظر ایشان بیان شده است؛ اما اولاً: این دلايل پراکنده است و ثانیاً: جامع نیست.
امام خمینی با توجه به جاودانگی اسلام و عدم نسخ احکام آن، آمیختگی دین و سیاست را مطرح میکند و مینویسد: «نفس بقاي احکام، نیازمند حکومت است؛ زیرا اجرای احکام الهی و حفظ سیادت قوانین الهی بر سایر قوانین، بدون حکومت ناممکن است» (امام خميني، 1421ق، ج2، ص619).
امام خمینی، دربارة عدم امکان هرجومرج در نظام تشریع الهی، چنین میفرماید: همان دلایلی که امامت را ثابت میکند، عیناً دلیل لزوم حکومت، بعد از دوران غیبت ولی عصر(عجلالله تعالي فرجه الشريف) است؛ بهویژه اینکه با این مدت طولانی که از زمان غیبت آن بزرگوار میگذرد[و] شاید ـ العیاذ بالله ـ هزاران سال طول بکشد ـ که علم آن پیش خداست ـ آیا قابل تصور است از خدای حکیم که امت اسلامی را به حال خود رها کند و تکلیفی برای آنان معین نکند؟!
حکومت، یکی از لوازم حفظ نظام است؛ به همین دليل، امام خمینی حفظ نظام اسلامی را یکی از دلايل وجوب تشکیل حکومت و یا آمیختگی دین و سیاست دانسته است (امام خمینی، 1377، ص24)؛ اما با اشاره از آن گذشته است.