چکیده:
روابط ایران و امریکا پس از گذشت حدود سی سال از وقوع انقلاب اسلامی ایران، همواره در حالت چالشی و مخاصمه جویانه قرار داشته است. این روابط پس از خاتمه دوران جنگ سرد و مخصوصا طی یک دهه گذشته، وارد مرحله تازه ای شده است که مقارن با دوران یکجانبه گرایی امریکا شده است. با توجه به حذف رقیب اصلی از صحنه رقابت و برتری امریکا در صحنه جهانی، این احتمال، دور از ذهن نبود که اقدامات امریکا در منطقه حساسی مانند خاورمیانه، علاوه بر تثبیت هژمونی آن کشور بر منطقه، تمامی قدرت های منطقه ای از جمله ایران را در حاشیه قرار دهد، اما روند تحولات نشان می دهد که این رویکرد به خاورمیانه، نه تنها موجب کاهش و انزوای نقش ایران نشده است، بلکه یکی از پی آمدهای آن، توسعه نفوذ و افزایش شعاع تاثیر ایران بر منطقه بوده است. این مقاله در حقیقت به دنبال بررسی و تجزیه و تحلیل این حقیقت است که چگونه، یکجانبه گرایی و فشارهای همه جانبه به کشورهای منطقه، چنین پی آمدهایی به دنبال داشته است.
خلاصه ماشینی:
"با توجه به حذف رقیب اصلی از صحنه رقابت و برتری امریکا در صحنۀ جهانی،ایناحتمال،دور از ذهن نبود که اقدامات امریکا در منطقۀ حساسی مانند خاورمیانه،علاوه برتثبیت هژمونی آن کشور بر منطقه،تمامی قدرتهای منطقهای از جمله ایران را در حاشیهقرار دهد،اما روند تحولات نشان میدهد که این رویکرد به خاورمیانه،نه تنها موجبکاهش و انزوای نقش ایران نشده است،بلکه یکی از پیآمدهای آن،توسعۀ نفوذ و افزایششعاع تأثیر ایران بر منطقه بوده است.
آنچه که در این مطالعه برای ما اهمیت دارد این است که بررسینماییم آیا تاکنون ایالات متحده در عراق به اهدافی که داشته است دست یافته یا نه؟و مسئلۀدیگر،اینکه عملکرد امریکا در موضوع عراق،آیا تأثیری بر نقش ایران در منطقه داشته است یاخیر؟و اگر داشته،این تأثیر چگونه بوده است؟ با نگاهی به ساختار قدرت در منطقۀ خلیج فارس،پس از پایان جنگ جهانی دوم میتوان سهقطب اصلی به عنوان بازیگر و سه نوع ساخت قدرت را از هم تمیز داد.
نتیجهگیری در یک نگاه کلی میتوان گفت درپی پیروزی جریانهای اسلامگرا در خاورمیانه که مقارنبا پیروزی حزب الله در لبنان و پیروزی شیعیان در عراق و کسب اکثریت پارلمانی این کشور وپیروزی چشمگیر حماس در فلسطین و تشکیل دولت،توسط این جریان و پیروزی اخوانالمسلمین در انتخابات پارلمان مصر و شکست امریکا در عراق و بازگشت مشکلات عمده درافغانستان به همراه حضور گروههای جهادی طرفدار ایران در حاکمیت آن کشور است همگیچالشهای عمدای برای طرحهای راهبردی امریکا در خاورمیانه هستند که این روند،موجبپیدایش یک حاشیۀ امنیتی قوی برای جمهوری اسلامی شده است؛بطوری که در هرگونه،تقابلنظامی امریکا با ایران میتواند منجر به واکنش جریانات اسلامگرا و مردم خاورمیانه علیه امریکاباشد."