چکیده:
نام کتاب: دلیل الحرکات الاسلامیه نویسنده: گروهی از پژوهشگران ناشر: مرکز الاهرام للدراسات السیاسیه و الاستراتیجیه محل نشر: قاهره سال نشر: 2006 چاپ اول مرکز پژوهش های سیاسی و راهبردی الاهرام، نخستین راهنمای عربی جنبش های اسلامی جهان را منتشر کرد. همان گونه که در مقدمۀ این کتاب هم آمده است، به رغم اهتمام فزایندۀ مراکز دانشگاهی و رسانه ای و سیاسی به پدیدۀ اسلام گرایی در طی سال های اخیر و به ویژه پس از حوادث یازدهم سپتامبر، تلاش های جدی ای برای آشنایی با مؤلفه های برجسته تر و بحث برانگیز تر این پدیده، که همان جنبش های اسلامی هستند، از منظری دقیق و علمی و بی طرفانه، صرف شده است. این کتاب راهنما از سه بخش اساسی، تشکیل شده است: جنبش های اسلامی، معرفی و فعالیت های جنبش های اسلامی، اندیشه ها و دیدگاه ها و جنبش های اسلامی، رهبران فکری و جنبشی. سه سطح تحلیل یاد شده، در مجموع، تصویری علمی از جنبش های اسلامی به دست می دهد.
خلاصه ماشینی:
"این پژوهش بر آن است که قیودی بین المللی،منطقهای و داخلی وجود دارد که پروژۀاصلاحی درون جنبش اخوان المسلمین را با موانعی رویارو کرده است،اما در این جنبش،رویکردهای نوگرایانه و متجددی،ظهور یافته که خواهان غلبه نیافتن بعد تشکیلاتی بر بعدتبلیغی و به رسمیت شناختن دیگری و آمادگی برای فهم دیگری و تفاهم با او است و بهگفتمان داخلی متسامحتر و به تعبیر این پژوهش،رها از غلوگرایی و غلبۀ اندیشۀ سلفی وآشتیجو با نظام حاکم و مشارکتجو،همانند دیگر نیروهای سیاسی،احساس نیاز میکند وتوجه و اهتمام به بیماریهای اجتماعی،مانند تندروی و اعتیاد که موجودیت جامعه را تهدیدمیکند،از اولویتهای اساسی قرار میدهد.
پژوهش بعدی به«جنبش جهاد اسلامی فلسطین»اختصاص دارد و سیر تحولات اینجنبش،کاویده شده است که عبارتند از:مراحل مقدماتی تأسیس جنبش در مصر که از 1975تا 1981-یعنی زمان تحصیل دبیر کل جنبش(فتحی شقاقی)و دیگر مؤسسان جنبش درمصر-و سپس مرحلۀ تأسیس این جنبش که از سال 1980 تا 1983 در درون فلسطین کهاین جنبش،خود را به عنوان جنبشی تجددگرا در درون دایرۀ اندیشۀ اسلامی،مطرح کرد ومسئلۀ فلسطین را مسئله مرکزی و محوری خود قرار داد و از طریق جهاد مسلحانه که عملادر پایان سال 1983 آغاز کرد،خواهان آزادی فلسطین شد.
در پژوهشی دیگر که با عنوان اندیشۀ نظامی بن لادن سامان یافته است،تشکیلاتالقاعده،بیش از یک تشکیلات صرف دینی-نظامی خشن و تقریبا در حد یک عامل بین-المللی غیررسمی به نظر میرسد که پایگاه جغرافیایی سیاسیاش در افغانستان بنا نهاده شدهو دارای قدرت مالی شگرف و نیروهای انسانی به شدت حرفهای و ورزیده و مبنای فکریمنسجم و پشتوانۀ وسیع افکار عمومی اسلامی و عربی و ارتباطات و امتدادات و شاخهها وشعبههای جهانی در قالب نیروها و هستههای مسلح خاموش است که در عین حال،سلسلهعلمیات خشنی را که اساسا سویهای ضد امریکایی دارد اجرا میکنند؛زیرا القاعده،مؤلفههایتشکیلاتی شبه نظامی خشن و بیمرزی در اختیار دارد که قدرت به راه انداختن جنگیمشخص در شکلهای غیرسنتی را دارد."