چکیده:
از قرن هفده مناظره شدیدی در اینباره صورت گرفته که مطالعه جامعه انسانی با شیوههای علوم طبیعی و با استفاده از روش اثباتگرایانه درست نیست. از دیدگاه ویکو، ویژگی اصلی جامعه آن است که نظام معانی آن به گونهای جمعی ایجاد گردیده است. وی روش تفسیری را در مقابل روشهای علوم طبیعی ارائه میکرد. از دیگر پیشگامان رویکرد تفسیری، دیلتای است. به نظر او، اموری مانند ذهن، طبیعت و فرهنگ اموری ذاتا متفاوت هستند. در حالی که اثباتگرایی میکوشد تا به کنترل فنی بر پدیدهها دست یابد، دیدگاه تفسیری علاقهمند به درک این است که چگونه کنشها به طور متقابل معنیدار میگردند. در دورة کنونی روشهای تحقیق کیفی در رشتههای علوم اجتماعی به صورت فزایندهای مورد استفاده قرار میگیرد. سابقه تحقیقات کیفی به کار مکتب شیکاگو در دهه 1920 و 1930 باز میگردد. تحقیق کیفی به تولید یافتههایی میپردازد که از طریق روشهای آماری یا سایر روشهای کمی قابل دسترسی نیست. محققان کیفی علاقهمند به مسئله معنا هستند. اینگونه تحقیق مبتنی بر رویکرد تفسیری است؛ اینکه افراد چگونه به زندگی، تجربیات و ساختارهای جهان اجتماعی معنا میدهند. تحقیق کیفی مستلزم کار میدانی است. از اینرو، محقق مستقیما با افراد مورد بررسی ارتباط برقرار کرده و عملا در محیط حضور مییابد تا در محیط طبیعی به مشاهده و ثبت رفتار بپردازد.
خلاصه ماشینی:
"از این گذشته، روشهای تحقیق کیفی را میتوان برای کسب اطلاعات دقیق و جزئی درباره پدیدههایی مانند احساسات و فرایندهای تفکر به کار برد که فهم، یادگیری و کسب اطلاعات درباره آنها از طریق روشهای مرسوم تحقیق، دشوار است.
4. تحقیق کیفی مستلزم کار میدانی است، محقق مستقیما با افراد مورد بررسی، ارتباط برقرار کرده و عملا در محیط حضور مییابد تا در محیطی طبیعی به مشاهده و ثبت رفتار بپردازد.
محقق ضمن آنکه دیدگاههای متفاوتی را اتخاذ میکند، به مشاهده محیط میپردازد و به طور همزمان از دیدگاههای مختلفی استفاده میکند در اینجا محققان ضمن حفظ عضویت در فرهنگی که در آن پرورش یافتهاند، به عضویت گروهی که مشغول مطالعه آن میباشند، نیز در میآیند؛ به این معنا که آنها در فرهنگ دیگری نیز جامعهپذیر میگردند.
از همینروست که مور میگوید: در طی این مرحله فقط از طریق مشاهده دقیق و مطالعه مبتنی بر چارچوب معین و مشخص است که محقق میتواند الگوهای موجود در روابط اجتماعی را مشخص کرده، و آنها را نشان دهد.
نکتهای که باید بدان توجه داشت این است که اگر محقق در میدان تحقیق بخواهد هم و غم خود را صرف نوشتن و یادداشت مشاهدات کند، این امر سبب غفلت و نادیده گرفتن نحوه انجام امور میشود و بسیاری از مسائل، رویدادها و رفتارها از چشم وی پنهان مانده و او نمیتواند تصویری دقیق و کامل از محیط مورد بررسی ارائه کند.
Barcel, Berg, Qualitative Research Methos for Social Sciences,Boston,Allyne and Bacon.
Cresswell, John,W,Research Design:Qualitative and Quantative Approaches, Sage Publications.
Schwartz,Thomas A, "Constructionist Interpretativist Approches to Human Inquiry" in Landscape of Qualitative Research, California: Sage Publications, 1998."