خلاصه ماشینی:
"»1 موزر درباره سلطان مسعود میرزای ظل-السلطان پسر ارشد ناصر الدین شاه نوشته استکه بر طبق عهدنامهای که با دولت روس بستهشده است این شاهزاده چون مادرش شاهزادهنیست حق سلطنت ندارد و از قراری که حکایتمیکنند از همان زمانی که طفل بوده روی تیغهشمشیر خود این عبارت را حکاکی کرده بودندکه«با این اسلحه برادر من تلف خواهد شد.
یکی از دکتر طولوزان فرانسوی طبیبمخصوص ناصر الدین شاه و دیگری گاستایکو(میر پنچ گاستایکوخان)مهندس اطریشی مادر اینجا مختصری درباره شخص اول میآوریم و برای معرفی شخص دوم در قسمتآینده این مقاله(یعنی قسمت نهم قدری مفصلترصحبت خواهیم داشت و علت این است که دکترطولوزان در ایران بالنسبه معروف است و کتابیهم درباره ایران نوشته است که گویا هنوزبفارسی ترجمه نشده است11در صورتیکه از گاستایکو مهندس اطریشی تاکنون درمطبوعات ایران چیزی بر راقم این سطور معلومنگردیده است.
» راقم این سطور نهایت تاسف را دارد کهباحتمال بسیار قوی توی این همه یادداشتهای اینمرد خبیر و بصیر فرانسوی که سی سال درزمان ناصر الدین شاه(یعنی در زمانی کهمملکت ما از لحاظ چند با فرنگستان متمدنروابط مرتب و مستمر پیدا کرد)شاهد و ناظررقابت آشکار و نهانی تاریخ ما بوده است وصندوقها یادداشتها بخط خود نوشته بوده است ومامورین دولت ایران در فرانسه هیچگاه درصدد برنیامدهاند که از این اسناد اطلاعی بدستبیاوردند و با وراث و بازماندگان دکترطولوزان رفت و آمد پیدا کنند و سعی نمایندآن یادداشتها را بدست بیاورند.
همچنانکه خاطرنشان شدهاست کتاب این مرد درباره ایران(در دو جلدبزبان آلمانی)هنوز بفارسی ترجمه و انتشارنیافته است ولی رسالهای از او باعنوان«رسالهمطبقه»بزبان فارسی در تهران بچاپ رسیده (به تصویر صفحه مراجعه شود)است."