چکیده:
یکی از عوامل اصلی تخریب سرزمین یا بیابان زایی، فشارهای انسانی و نوع رابطه ٔ طلبکارانه و یکسویه آدمی با زیست بوم است؛ رابطه ای که بدون لحاظ خواهش های بوم شناختی منطقه، صرفا بر بنیاد رفع نیازهای اجتماعی و مصلحت های اقتصادی کوتاه مدت جوامع انسانی قوام و دوام یافته است. چنین است که در پژوهش حاضر کوشیده ایم تا به عامل جمعیت انسانی و فشار آن بر محیط بپردازیم. فشار جمعیت بر محیط زیست، یکی از مولفه های کاهنده ٔ کارایی سرزمین و تشدیدکننده بیابان زایی است که کیفیت و کمیت آن در زیر حوضه ٔ مسیله کاشان مورد مداقه قرار گرفته است. این حوضه در شرق حوضه آبخیز دریاچه نمک واقع شده است. مراکز جمعیتی در جناح جنوبی، غربی و شمال غربی حوضه مستقر است و مابقی حوضه به دلیل حاکمیت شرایط اقلیمی خشک و بیابانی خالی از سکنه است. این توزیع جمعیتی طی سالیان اخیر تغییرات و نوساناتی را به دنبال داشته و باعث تراکم بیش از حد و توان محیطی بعضی نقاط، بخصوص شهر ها شده است. به منظور بررسی روند تغییرات، آمار جوامع انسانی حدفاصل دو مقطع ۱۳۳۵ و ۱۳۸۵ این حوضه، یعنی دیرینه ترین و جدید ترین آمار موجود به فاصله ۵۰ سال مورد فراکافت (آنالیز) قرار گرفتند. گسترش مساحت مناطق با «بیابان زایی شدید» و کاهش مناطق تحت اثر «بیابان زایی ناچیز» در شمار مهم ترین نتایج حاصل از این مطالعه است. افزون بر آن، بررسی نسبت جمعیت بالقوه به بالفعل، گویای این واقعیت است که ادامه روند تغییرات جمعیت انسانی، می تواند گستره ٔ مناطق با بیابان زایی بسیار شدید را افزایش دهد. از این رو، بازمهندسی دوباره مدیریت این حوضه در راستای توسعه پایدار - بخصوص مدیریت آب به عنوان حیاتی ترین پیراسنجه، چه به لحاظ کمی و چه به لحاظ کیفی - بایستی در صدر برنامه ها قرار گیرد.
خلاصه ماشینی:
بررسی فشار جمعیت انسانی بر محیط زيست مطالعه موردي حوضه مسیله کاشان سید مرتضی ابطحی:عبداله سیف: دانشجوی دکتری ژئومورفولوژی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران * استادیار ژئومورفولوژی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران وصـول: 30/4/1389 پـذيرش: 24/2/1390، صص 116-101 چکیده یکی از عوامل اصلی تخریب سرزمین یا بیابانزایی، فشارهای انسانی و نوع رابطهٔ طلبکارانه و یکسویه آدمی با زیستبوم است؛ رابطهای که بدون لحاظ خواهشهای بومشناختی منطقه، صرفاً بر بنیاد رفع نیازهای اجتماعی و مصلحتهای اقتصادی کوتاهمدت جوامع انسانی قوام و دوام یافته است.
CN / E) موج دوّم دهههاي 1970ـ1960 عوارض جانبي توليد و مصرف آلودگي آب و هوا، دفع زبالهها، آلودگي راديواكتيو/ شيميايي اعلاميهي كنفرانس سازمان ملل دربارهي محيط زيست انسان، برنامهي عمل جمعيت جهان كنفرانس جمعيت جهان سازمان ملل موج سوّم دهههاي 1990ـ1980 تغييرات زيستمحيطي در سطح جهان تغيير شرايط اقليمي، باران اسيدي، سوراخشدن لايهي اوزون گزارش آكادمي ملي علوم ايالات متحده، 21 امين جلسهي كنفرانس سازمان ملل دربارهي محيط زيست و توسعه، توصيههاي كنفرانس بينالمللي جمعيت موج چهارم از دههي 1990 تاكنون تغييرات زيستمحيطي در سطح جهان تنوع زيستي، مهندسي ژنتيك، جنگلزدايي، مديريت آب، مهاجرت، پيدايي و ظهور مجدد بيماريها، جهانيشدن برنامهي عمل كنفرانس بينالمللي جمعيت و توسعه، تحليل 2/21ـS اقدامات كليدي براي اجراي بيشتر برنامهي عمل پذيرفتهشده توسط مجمع عمومي در بيستويكمين نشست ويژهي آن (حسینی، 1388)اسکات روزیل و همکاران در سال ۱۹۹۷، فقر، جمعیت و تخریب محیط زیست در چین را بررسی نمودند و به این نتیجه رسیدند که تلاشهای چین بخصوص در کنترل جمعیت در کاهش اثرات زیست محیطی توسعه چین در ۴۰ سال گذشته موثر بوده است.