چکیده:
هدف: مقاله حاضر با هدف بررسی نقش معرفت شناسی فلسفی در تحقیقات حوزه علوم کتابداری و اطلاعرسانی انجام شده است. روش: این پژوهش به روش کتابخانه ای و به صورت تحقیقی مروری با بررسی منابع مختلف مرتبط با موضوع تحقیق انجام گرفت. یافته ها: ارائه و تدوین فلسفه برای کتابداری نیازمند ارائه اصول نظری و ایجاد مبانی و شالوده های فلسفی است که خود به همکاری خبرگان حوزه نیاز دارد. کتابداری میتواند با استفاده از سه جنبه فیزیکی، محتوایی و اجتماعی، خدمات اطلاع رسانی مورد نظر را برای رفع آن معضل ارائه کند. تدوین فلسفه کتابداری و اطلاع رسانی در قالب نظریه های خلاق و جامع، به عوامل زمینه ساز بسیاری نیاز دارد که از جمله مهم ترین آن ها مطالعه دقیق و شناخت فلسفه علم از دیر باز تا زمان حاضر است. به گواهی تاریخ و تجربه، شناخت سیر تکوینی تاریخ علم و فلسفه در تکوین نظریه ها نقش داشته و می تواند راه گشای کتابداران و اطلاع رسانان در یافتن شاهراه ها و مسیرهای فرعی رشته باشد، تنها در این صورت است که می توان در قبال تنش های معرفت شناختی عالمان علوم طبیعی و علوم انسانی و اجتماعی موضعی سازنده و آگاهانه اتخاذ کرد و به مدد نقد و تفکر انتقادی پایه های نظریه رشته را محکم کرد.
خلاصه ماشینی:
به گواهی تاریخ و تجربه ، شناخت سیر تکوینی تاریخ علم و فلسفه در تکوین نظریه ها نقش داشته و می تواند راه گشای کتابداران و اطلاع رسانان در یافتن شاهراه ها و مسیرهای فرعی رشته باشد، تنها در این صورت است که می توان در قبال تنش های معرفت شناختی عالمان علوم طبیعی و علوم انسانی و اجتماعی موضعی سازنده و آگاهانه اتخاذ کرد و به مدد نقد و تفکر انتقادی پایه های نظریه رشته را محکم کرد.
امروزه نقش واقعی فلسفه را روش های کتاب سنجی در اختیار گرفته اند، در صورتی که چنین روش هایی نمی توانند تعیین کنند که برای تغییر جهت تئوریک در حوزه های تخصصی چون کتابداری و اطلاع رسانی چه نوع تئوری فلسفی لازم است (یورلند، ٢٠٠٥: ٥-٦).
هدف پژوهش حاضر نیز پاسخ گوئی به این سوال اساسی است که نقش معرفت شناسی فلسفی در تحقیقات حوزه علوم کتابداری و اطلاع رسانی چگونه بوده و به تبع آن از چه روش های پژوهشی در این علم استفاده شده است ؟ رویکرد غالب معرفت شناختی در این علم چیست ؟ برای این منظور مروری بر تحقیقات و دیدگاه های محققین این رشته می اندازیم .
ویلیام مک گرات ٣٠ نیز با اشاره به پژوهش پتی گرو و مک چکنی ٣١ که در سال ٢٠٠١ انجام گرفت مبنی بر اینکه اکثر منابع اطلاع رسانی از ١٩٥٠ به بعد غیر نظری است ، به نقد نارسایی های مبانی نظری و فلسفی کتابداری و فقر پژوهش های بنیادی در این رشته پرداخت (رهادوست ، ١٣٨٤).
Introduction to informatics quantitative methods in library, documentation & information science.