چکیده:
قرنها است که مردم به دنبال زندگی خوب بودهاند و انسانها پیوسته برای بهبود شرایط زیست خود، کوشیدهاند تا از استعدادها و توانمندیهای محیط زندگی خود، به بیشترین میزان و بهترین نحو بهرهبرداری کنند. در این میان همواره مسئله اصلی این بوده است که: زندگی مطلوب چیست؟ تعاریف و شاخصهای گوناگونی ـ اعم از عینی و ذهنی ـ در مورد کیفیت زندگی مطرح شدهاند، که همین خود ارائه تعریف واحد و مورد پذیرش وفاق جهانی را در شناسایی شاخصهای مناسب و اندازهگیری آنها با مشکل روبهرو ساخته است. در این مقاله سعی شده است که به این پرسش اصلی پاسخ داده شود که ویژگیهای کیفیت زندگی از دیدگاه جامعه نمونه کداماند، تا از این طریق ابعاد و شاخصهای کیفیت زندگی تعریف شود و در نهایت مدل مفهومی مناسبی برای تعیین شاخصها و سنجش کیفیت زندگی در مناطق روستایی ارائه گردد. روش پژوهش در تحقیق حاضر، توصیفی ـ پیمایشی و مبتنی بر تکمیل پرسشنامه است. دادههای تحقیق از 10 روستای دهستان خاوه شمالی (تمامی روستاهای دارای بالاتر از 20 خانوار انتخاب شدهاند) به دست آمده، و سپس از طریق تکمیل پرسشنامه نزد 150 نفر از سرپرستان خانوارها ـ که از طریق فرمول کوکران محاسبه شدند ـ به وسیله نرمافزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. یافتهها نشان میدهند که بر اساس دیدگاههای جامعه نمونه، کیفیت آموزش، کیفیت محیط مسکونی، کیفیت محیط فیزیکی، و نیز کیفیت درآمد و اشتغال پایینتر از حد متوسط ارزیابی شدهاند. کیفیت سلامت و امنیت و کیفیت کالبدی جامعه نمونه در حد متوسط ارزیابی شده است؛ و در مجموع از نظر ابعاد کیفیت زندگی دهستان خاوه شمالی، روستاها در دو طبقه قرار میگیرند، که در طبقه یک روستاهای کفراج، سراب غضنفر و ایرانشاهی با بالاترین سطح کیفیت زندگی و رضایتمندی جای دارند؛ و در طبقه دو روستاهای کرماللهی، شترخفت، عزیزآباد، سرخانجوب علیا، زلیوار، گاوبازه، و نورمحمد زمانه با پایینترین سطح کیفیت زندگی و رضایتمندی قرار میگیرند.
خلاصه ماشینی:
"براساس دیدگاه پال،کیفیت زندگی به عنوان معیاری برای سنجش میزان برآورده شدننیازهای روحی-روانی و مادی جامعه تعریف گردیده و در این زمینه از کیفیت زندگی روستایی نیز به مفهوم چگونگیشرایط و وضعیت زندگی خانوادههای روستایی یاد شده است )81,5002,ramuk dna laP( .
1-آیا مناطق روستایی دهستان خاوه شمالی کیفیت زندگی مطلوبی دارند؟ 2-آیا تفاوت معناداری بین کفیت زندگی در روستاهای دهستان خاوه شمالی وجود دارد؟ (به تصویر صفحه مراجعه شود) برمبنای چارچوب نظری و مدل مفهومی تحقیق در این مطالعه،به منظور عملیاتی کردن متغیرها،به طرحگویههای با طیف لیکرت در مورد هریک از متغیرها پرداخته شده است.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) روش تحقیق با عنایت به پرسش اصلی و مدل مفهومی تحقیق،روش تحقیق از نوع پیمایشی مبتنی بر پرسشنامه است که در آنمهمترین زمینههای مرتبط با کیفیت زندگی شامل کیفیت آموزش،کیفیت سلامت و امنیت،کیفیت محیط مسکونی،کیفیت محیطی،کیفیت زیرساختها،کیفیت اشتغال و درآمد و کیفیت گذران اوقات فراغت مورد سنجش و ارزیابی قرارگرفتهاند.
(به تصویر صفحه مراجعه شود)*براساس مقایسه تطبیقی روستاهای نمونه،همانگونه که جدول 4 نشان میدهد،میتوان پذیرفت که درروستاهای دهستان خاوه شمالی،صرفنظر از بعد اقتصادی که از این لحاظ شرایط مشابهی میان روستاهاینمونه حاکم است،در سایر ابعاد تفاوت معناداری مشاهده میشود.
با این نگرش مقاله حاضر به هدف سنجش کیفیت زندگی در نواحیروستایی از دید جامعه نمونه صورت گرفته است،که یافتهها نشان میدهند متغیرهایی مانند کیفیت آموزش،کیفیتمحیط مسکونی،کیفیت محیطی،کیفیت اشتغال و درآمد و کیفیت گذران اوقات فراغت،پایینتر از حد متوسطاند ومتغیرهای کیفیت زیرساختها و کیفیت سلامت و امنیت در سطح متوسط ارزیابی شدهاند."