چکیده:
بهدنبال گسترش شهرنشینی در جهان و ایران و حاد شدن مسائل آن بازنگری در رویکردهای برنامهریزی و طراحی شهری به ضرورتی گریزناپذیر در کشور بدل شده است. ساخت شهرهای جدید برای حرکتی اساسی در نظام شهرنشینی کشور، از دههی 1360 بهعنوان راهحلی اساسی آغاز شد که اکنون نیز ادامه دارد. اکنون، پس از گذشت بیش از یک دهه از فعالیت این شهرها، بررسی دلایل رشد و جمعیتپذیری برخی از این شهرها نسبت به دیگر شهرها لازم به نظر میرسد. برای این منظور شهرجدید اندیشه، بهعنوان پرجمعیتترین شهر از مجموعه شهرهای جدید اطراف تهران را مورد بررسی قرار دادیم. در این پژوهش از دادههای مرکز آمار ایران و تکمیل پرسشنامه و مشاهدهی میدانی استفاده شده که روشهای مناسبی برای بررسی موضوع ذکر شده است. برای تجزیه و تحلیل دادهها نیز از نرمافزار (SPSS) استفاده شده است. یافتههای پژوهش نشان میدهد، میزان فاصله از کلانشهر تهران و تفاوت قیمت زمین و مسکن میان تهران و شهر جدید اندیشه از مهمترین عوامل موثر در جذب جمعیت به این شهر جدید بوده است. شهرهای جدید تهران در دستهی شهرهای جدید اقماری هستند و هدف از ساخت این نوع شهرها، عرضهی مسکن ارزانقیمت، همراه با خودکفایی شغلی و خدماتی است، بهگونهای که رفتوآمد روزانه به مادرشهر را تشویق نکند؛ اما از آنجاکه شهرهای جدید تهران، در زمینهی خودکفایی شغلی و خدماتی استقلال کافی را ندارند و همواره برای بازار کار و تامین نیازهای ساکنان به کلانشهرتهران وابسته هستند، بنابراین شهر جدید اندیشه که در سمت و سو توسعهی تهران و در فاصلهی کمتری از کلانشهر قرار دارد، از رشد جمعیتی بیشتری برخوردار بوده است.
خلاصه ماشینی:
"شهرهای جدید تهران در دستهی شهرهای جدیداقماری هستند و هدف از ساخت این نوع شهرها،عرضهی مسکن ارزانقیمت،همراه باخودکفایی شغلی و خدماتی است،به گونهای که رفتوآمد روزانه به مادرشهر را تشویق نکند؛اما از آنجا که شهرهای جدید تهران،در زمینهی خودکفایی شغلی و خدماتی استقلال کافی راندارند و همواره برای بازار کار و تأمین نیازهای ساکنان به کلانشهر تهران وابسته هستند،بنابراین شهر جدید اندیشه که در سمتوسو توسعهی تهران و در فاصلهی کمتری ازکلانشهر قرار دارد،از رشد جمعیتی بیشتری برخوردار بوده است.
در مراحل بعد باافزایش جمعیت و به دنبال آن افزایش تقاضا به عنوان عوامل دافعه عمل میکنند و باعث مهاجرت به سوی شهرهایجدیداقماری میشود و از آنجا که در این شهرها از یک سو کمبود امکانات و خدمات مورد نیاز و از سوی دیگر کمبودفرصتهای شغلی وجود دارد،باعث وابستگی و رفتوآمد روزانه به کلانشهر میشود؛در نتیجه،شهر جدید اقماری که درفاصلهی نزدیکتری به کلانشهر قرار دارد و هزینه و زمان کمتری صرف رفتوآمد میشود،جمعیت بیشتری را جذبمیکند.
برای درک بهتر نگاهی به قیمت زمین،مسکن و اجارهبهای تهران در سالهای گذشته خواهیم داشت: (به تصویر صفحه مراجعه شود) مشاهده میشود نرخ رشد قیمت زمین و مسکن و اجارهبها در کلانشهر تهران بسیار بالا است و همه ساله نیز برروند فزایندهی خود ادامه میدهد،به گونهای که شرایط تأمین مسکن را برای قشر عظیمی از ساکنان بسیار سخت کردهاست،در نتیجه افراد بسیاری چون مهاجران،تازهواردان و ساکنان شهر تهران؛در پی یافتن مکانی جدید برای سکونتهستند تا بتوانند ضمن استفاده از بازار کار کلانشهر تهران از مزایای مسکن ارزان نیز استفاده کنند.
rD yb desivrepuS,sisehT etaudarG tsoP,)nwoT weN ehsidnA:ydutS esaC(narheT iswodreF,gninnalP nabrU dna yhpargoeG fo tnemtrapeD,ihuokohS azjA dammahoM )naisreP nI(."