چکیده:
فقر در ایران بهمانند دیگر کشورهای جهان، روبه فزونی و رشد است و شهرهای کشور را با مسائل و مشکلاتی روبهرو ساخته است. شهر کرمانشاه بهعنوان یکی از کلانشهرهای کشور با پدیدهی فقر روبهرو است که در این مقاله به بررسی آسیب شناسی کالبدی شهر کرمانشاه پرداخته می شود. هدف از بررسی حاضر، شناخت شرایط و ویژگی های مسکن بوده تا بتوان با بررسی دقیق آن، به شناسایی آسیب های کالبدی ـ اجتماعی مساکن در سطح شهر پرداخت. روش پژوهش تحلیلی ـ کمی بوده و برای شناخت شهر از نظر کالبدی ـ اجتماعی، در سطح بلوک های شهر کرمانشاه از دادههای سرشماری نفوس و مسکن سال 1385 و از 9 شاخص متوسط بعد خانوار، تراکم جمعیت در واحد مسکونی، سرانهی خالص مسکونی، سرانهی ناخالص مسکونی، تراکم خالص مسکونی، میزان تراکم جمعیت شهری، تراکم مسکونی جمعیت، تراکم خانوار در واحد مسکونی، تراکم نفر در واحد مسکونی استفاده شده که با روش های آماری به سه شاخص ترکیبی تبدیل و نتایج با بهرهگیری از مدل تحلیل عاملی و نرمافزار Arc/GIS ارزیابی شدهاند. بنابراین در این مقاله با تاکید بر شاخص های کمی مسکن، به نمایش فقر در بلوکهای شهر کرمانشاه، بهعنوان نمادی از بازتاب فیزیکی نابرابری اجتماعی پرداخته شده است. جامعهی آماری در این مقاله شهر کرمانشاه در سال 1385 است. نتایج بهدست آمده از این بررسی نشان می دهد که از دیدگاه شاخص های کالبدی ـ اجتماعی، مسکن شهر کرمانشاه دارای 1718 بلوک برابر با 1/21 درصد خیلی مرفه، 1149 بلوک برابر با 1/14 درصد مرفه، 3475 بلوک برابر با 7/42 درصد متوسط، 1224 بلوک برابر با 1/15 درصد فقیر و 529 بلوک برابر با 5/6 درصد خیلی فقیر بوده است. یادآوری این نکته لازم است که نتایج بهدستآمده تنها با تکیه بر شاخص های مورد استفاده در این مقاله است و در صورت عدم مشکلات آماری و به کارگیری شاخص های بیشتر، این احتمال وجود دارد که نتایج تحت تاثیر قرار گیرند.
خلاصه ماشینی:
"156-141 بررسی شاخصهای کالبدی-اجتماعی مسکن در تعیین بلوکهای فقیرنشین با استفاده ازمدل تحلیل عاملی(مطالعهی موردی:شهر کرمانشاه) شهریور روستایی-استادیار گروه جغرافیا،دانشگاه زنجان محسن احدنژاد{o*o}-استادیار گروه جغرافیا،دانشگاه زنجان اکبر اصغری زمانی-استادیار گروه جغرافیا،دانشگاه زنجان علی رضا زنگنه-دانشجوی کارشناسیارشد جغرافیا و برنامهریزی شهری،دانشگاه زنجان پذیرش مقاله:1390/03/10 تأیید نهایی:1390/09/30 چکیده {IBفقر در ایران به مانند دیگر کشورهای جهان،رو به فزونی و رشد است و شهرهای کشور را بامسائل و مشکلاتی روبهرو ساخته است.
روش پژوهش تحلیلی-کمی بوده و برای شناخت شهر از نظر کالبدی-اجتماعی،در سطحبلوکهای شهر کرمانشاه از دادههای سرشماری نفوس و مسکن سال 1385 و از 9 شاخصمتوسط بعد خانوار،تراکم جمعیت در واحد مسکونی،سرانهی خالص مسکونی،سرانهی ناخالصمسکونی،تراکم خالص مسکونی،میزان تراکم جمعیت شهری،تراکم مسکونی جمعیت،تراکمخانوار در واحد مسکونی،تراکم نفر در واحد مسکونی استفاده شده که با روشهای آماری به سهشاخص ترکیبی تبدیل و نتایج با بهرهگیری از مدل تحلیل عاملی و نرمافزار SIG/crA ارزیابیشدهاند.
بهطور کلی فقر در شهرهای ایران نمایان است و شیوهای از زندگی را به وجود آورده که شهرهای بزرگ کشور ازنمادها و نشانههای آن بیبهره نماندهاند؛بنابراین،در این مقاله با تأکید بر شاخصهای کمی مسکن به نمایش فقر دربلوکهای شهر کرمانشاه،به عنوان نمادی از بازتاب فیزیکی نابرابری اجتماعی پرداخته میشود.
o} نتایج بررسی شاخصهای کالبدی-اجتماعی مسکن در تعیین بلوکهای فقیرنشین شهرکرمانشاه در سال 1385عامل اول در این عامل 5 شاخص متوسط بعد خانوار،تراکم جمعیت در واحد مسکونی،سرانهی خالص مسکونی،تراکم خانوار درواحد مسکونی،تراکم نفر در واحد مسکونی قرار دارند.
در این مقاله براساسشاخصهای مسکن از قبیل:متوسط بعد خانوار،تراکم جمعیت در واحد مسکونی،سرانهی خالص مسکونی،سرانهیناخالص مسکونی،تراکم خالص مسکونی،میزان تراکم جمعیت شهری،تراکم مسکونی جمعیت،تراکم خانوار در واحدمسکونی،تراکم نفر در واحد مسکونی،به شناسایی بلوکهای فقیرنشین در شهر کرمانشاه پرداخته شده است."