چکیده:
عوامل طبیعی همواره در طول تاریخ و در نقاط مختلف جهان خطرهایی را به محیط های مصنوع و طبیعی تحمیل می کنند. بروز رخدادهای بحرانی طبیعی از جمله زلزله، سیل، طوفان، ریزش و لغزش زمین، موجب بروز خسارت های جانی و مالی زیادی می گردد. ناحیه غرب فارس واقع در منطقه زاگرس در کشور، از جمله مناطقی است که به دلیل ویژگی های طبیعی و جغرافیایی همچون ساختار خاص زمین شناسی و قرارگیری روی کمربند زلزله با گسل های فعال و اصلی، ویژگی کوهستانی با وضعیت اقلیمی متغیر و وجود رودخانه های سیلابی متعدد، و نظایر اینها دارای پتانسیل بالایی در بروز مخاطرات طبیعی به ویژه زلزله، سیل، رانش و لغزش زمین است. در این مطالعه سعی گردید با استفاده از داده های حاصل از مدل سازی معیارها و لایه های مؤثر محیطی با روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و طبقه بندی با روش فازی با کمک قابلیت های مدل سازی و تحلیل های فضایی بالای سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) میزان آسیب پذیری محیطی ناحیه مورد توجه قرار گیرد و پهنه بندی گردد. بنا بر نتایج محاسبات انجام شده در فرایند تحقیق و ویژگی های محیط طبیعی و انسانی ناحیه، زمین لرزه، سیلاب و حرکات دامنه ای به ترتیب بالاترین میزان خطر و آسیب پذیری را دارند. به علاوه، بر پایه نتایج مدل سازی و پهنه بندی خطر در ناحیه غرب فارس بیش از 34 درصد محدوده ناحیه مطالعاتی با ویژگی آسیب پذیری نسبتا بالا تا بسیار بالا مشخص می شوند که به طور عمده مناطق کوهستانی و دامنه های آنها را در بخش های شمال شرق، شرق، محدوده کوه دراء و محور مرکزی ناحیه در برمی گیرد، به طوری که در مناطق مذکور، تمرکز عوامل مختلف مخاطرات، شرایط پرخطری را فراهم می سازد. دشت های مسطح و کم عارضه ناحیه میزان آسیب پذیری پایینی دارند.
خلاصه ماشینی:
"در این مطالعه سعی گردید با استفاده از دادههای حاصل از مدل سازی معیارها و لایههای مؤثر محیطی با روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی )PHA( و طبقهبندی با روش فازی با کمک قابلیتهای مدلسازی و تحلیلهای فضایی بالای سامانه اطلاعات جغرافیایی )SIG( میزان آسیبپذیری محیطی ناحیه مورد توجه قرار گیرد و پهنهبندی گردد.
در این تحقیق اولویتبندی عوامل مؤثر بر آسیبپذیری محیطی با استفاده از روش منطق فازی و فرایند تحلیل سلسله مراتبی )PHA( انجام میشود،و تهیه نقشه پهنهبندی خطر برای ناحیه غرب فارس با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی از طریق ارزشگذاری به لایههای اطلاعاتی صورت میپذیرد.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) در مرحله سوم بعد از فازی سازی تمام زیر معیارها،ضرایب به دست آمده(شکلهای 4 تا 8)از مدل فرایند تحلیل سلسله مراتبی )PHA( برای تهیه نقشههای موضوعی چهار معیار اصلی و نیز نقشه تلفیقی و نهایی آسیبپذیری محیطی اعمال گردید و عملیات روی همگذاری لایهها در محیط sig/crA در قالب مدل رستری انجام شد.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) در نهایت با تلفیق نقشههای چهارگانه خطر ذکر شده با اعمال ضرایب حاصل از اولویتبندی معیارها در فرایند تحلیل سلسله مراتبی )PHA( (شکل 3)نقشه نهایی آسیبپذیری محیطی ناحیه محاسبه و تهیه شد."