چکیده:
پارادایم به عنوان یک شیوة دیدن جهان که میان گروهی از دانشمندان یک رشتة علمی مشترک است، هدایتگر جریانهای علمی اعم از تولید دانش، جذب تسهیلات و منابع برای فعالیتهای علمی، و رفتارهای دانشمندان در هر رشتة علمی است. در هر رشته، این پارادایم است که تعیین میکند چه سؤالهایی پرسیده شوند، چگونه پرسیده شوند و چگونه به این سؤالها پاسخ داده شود. فرایند بازیابی اطلاعات نیز جستجوی پرسشی است که متن یا نظام درصدد پاسخگویی به آن است- پاسخگویی به پرسشی که در افق معنایی کاربر، محاط شده و این امکان وجود ندارد که کاربر خود را یکسره از ارزشها، نگرشها، علائق، پیشدانستهها و انتظارات خویش رها سازد. در این مقاله نقش پارادایم در فرایند بازیابی اطلاعات (شامل نیاز اطلاعاتی، رفتار اطلاعیابی و ربط) مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است
خلاصه ماشینی:
"فرایند بازیابی اطلاعات نیز جستجوی پرسشی است که متن یا نظام درصدد پاسخگویی به آن است- پاسخگویی به پرسشی که در افق معنایی کاربر، محاط شده و این امکان وجود ندارد که کاربر خود را یکسره از ارزشها، نگرشها، علائق، پیشدانستهها و انتظارات خویش رها سازد.
کلیدواژهها: کتابداری، اطلاعرسانی، بازیابی اطلاعات، پارادایم مقدمه پیل اندر خانهی تاریک بود از برای دیدنش مردم بسی دیدنش با چشم چون ممکن نبود آن یکی را کف بهخرطوم اوفتاد آن یکی را دست بر گوشش رسید آن یکی را کف چو بر پایش بسود آن یکی بر پشت او بنهاد دست همچنین هر یک بهجزوی که رسید از نظرگه گفتشان شد مختلف در کف هر کس اگر شمعی بدی چشمحس همچون کفدستاست وبس عرضه را آورده بودندش هنود اندر آن ظلمت همی شد هر کسی اندر آن تاریکیش کف میبسود گفت همچون ناودان است این نهاد آن برو چون بادبیزن شد پدید گفت شکل پیل دیدم چون عمود گفت خود این پیل چون تختی بدست فهم آن میکرد هرجا میشنید آن یکی دالش لقب داد این الف اختلاف از گفتشان بیرون شدی نیست کف را بر همهی او دسترس (مثنوی معنوی، دفتر سوم) ارزشها و باورها از عناصر پدیدآورندة دانش به شمار میآیند، که زوایای نگرش ما را به وجود میآورند و درواقع حکم میکنند که چه پدیدههایی را مشاهده و جذب کنیم و از این فرایند به چه نتایجی برسیم."