چکیده:
پژوهش حاضر با هدف ارزیابی میزان همخوانی کلیدواژههای عنوان در پایاننامههای مندرج در «پایگاه چکیدهنامههای ایران» با توصیفگرهای اختصاصیافته به این پایاننامهها صورت پذیرفت. جامعة مورد بررسی، کلیة رکوردهای موجود در این پایگاه (65536 رکورد) از ابتدا تا پایان سال 1381 است. با استفاده از فرمول تعیین حجم نمونه از هر حوزة علوم انسانی، علوم پایه، علوم پزشکی، فنی و مهندسی، علوم کشاورزی و هنر، 100 رکورد به شیوة تصادفی انتخاب شد. نتایج پژوهش نشان داد که بین تعداد متوسط کلیدواژههای عنوان در حوزههای مورد بررسی تفاوت معناداری وجود دارد و 67 درصد توصیفگرهای نمایهسازان را کلیدواژههای عنوان تشکیل میدهند. همبستگی بالایی بین تعداد کلیدواژههای عنوان و تعداد توصیفگرها و میزان همخوانی آنها وجود دارد. از نظر شیوة نگارش 48 درصد توصیفگرها به صورت تکواژه، 52 درصد ترکیبواژه، 87 درصد توصیفگرها مفرد و 13 درصد آنها به صورت جمع تهیه شدهاند. بازیافت بیشتر از طریق توصیفگرها در مقایسه با کلیدواژههای عنوان، اثربخشی طرحهایی را نشان داد که به منظور افزایش ارتباط بین توصیفگرهای همموضوع در این پایگاه صورت پذیرفته است
خلاصه ماشینی:
"حال، مسائلی که در این خصوص مطرح میشود این است که در نمایهسازی پایاننامهها، «عنوان» تا چه حد میتواند در ارائة محتوای این مدارک نقش داشته باشد؟ نمایهسازان «مرکز اطلاعات و مدارک علمی ایران» تا چه حد از عنوان پایاننامهها در نمایهسازی بهره میگیرند؟ این بهرهگیری در حوزههای مختلف، چه تفاوتی دارد؟ آیا با افزایش کلیدواژههای عنوان میزان همخوانی بین کلیدواژهها و توصیفگرها افزایش مییابد؟ هدفهای پژوهش هدف این پژوهش بررسی ساختار و اجزای تشکیلدهندة عنوان پایاننامهها در حوزههای مختلف، نشان دادن تشابهات و تمایزها در عنوان پایاننامههای هر حوزه، و نیز بررسی ارتباط این اجزا (بویژه کلیدواژههای آن) با توصیفگرهایی است که به منظور نمایهسازی در پایگاه «چکیدة پایاننامههای ایران» از آنها استفاده شده.
چه تفاوتی بین تعداد متوسط کلیدواژههای عنوان پایاننامه در حوزههای علوم انسانی، علوم پایه، علوم پزشکی، فنی و مهندسی، کشاورزی و هنر وجود دارد؟ برای پاسخگویی به این پرسش، ابتدا تعداد کلیدواژههای هر یک از پایاننامهها به تفکیک حوزة موضوعی شمارش شده، سپس برابر جدول شماره 1، تعداد متوسط کلیدواژهها در حوزههای مختلف شمارش شده است.
تعداد متوسط کلیدواژهها در عناوین پایاننامههای هر یک از حوزههای ششگانه حوزه علوم انسانی علوم پایه علوم پزشکی فنی و مهندسی کشاورزی هنر جمع تعداد پایاننامه 100 100 100 100 100 100 600 تعداد کلیدواژههای عنوان 744 730 515 804 765 534 4082 تعداد متوسط کلیدواژههای عنوان 7 7 5 8 8 5 7 نما 6 4 3 6 6 4 6 در این جدول نشان داده شده که به طور کلی (با درنظرگرفتن کلیة حوزهها)، هر عنوان پایاننامه دارای 7 کلیدواژه است."