چکیده:
این مقاله ابتدا به مرور بحران کنونی تهیة نشریههای علمی و پژوهشی در کتابخانههای دانشگاهی و تخصصی که با مشکل افزایش هزینة اشتراک نشریههای ادواری مواجه هستند، میپردازد. سپس پیش زمینة ظهور نشریههای علمی رایگان موسوم به «مجلههای دسترسی آزاد» را مورد بررسی قرار داده و به بحث در مورد الگوهای رایج برای تأمین مالی این شیوة نشر میپردازد. هدف نشریههای دسترسی آزاد که عموما به صورت الکترونیکی منتشر میشوند این است که مقالههای علمی را به صورت رایگان در دسترس همگان قرار دهند. در الگوی سنتی، هزینه نشر یک نشریه از طریق حق اشتراک تأمین میشود. در عوض، مجلههای دسترسی آزاد تلاش میکنند تا هزینة نشر خود را از مجرایی غیر از گرفتن حق اشتراک، از خوانندگان تأمین کنند. از شیوههای رایج مورد استفادة این مجلهها برای تأمین هزینه، میتوان به گرفتن پول از مؤلفان برای نشر مقالههای آنان، درج آگهی تبلیغاتی، و یا جلب حمایت سازمانها و مؤسسات حامی پژوهش و نشر اشاره کرد. اگر چه تردیدهای بسیاری در مورد موفقیت این الگوی نشر مجلههای علمی در دراز مدت وجود دارد، اما تعداد این مجلهها در حال حاضر رو به افزایش است و این میتواند دلیلی بر امکان همزیستی مجلههای دسترسی آزاد در کنار مجلههای سنتی باشد.
خلاصه ماشینی:
سپس پیش زمینة ظهور نشریههای علمی رایگان موسوم به «مجلههای دسترسی آزاد» را مورد بررسی قرار داده و به بحث در مورد الگوهای رایج برای تأمین مالی این شیوة نشر میپردازد.
اگر چه تردیدهای بسیاری در مورد موفقیت این الگوی نشر مجلههای علمی در دراز مدت وجود دارد، اما تعداد این مجلهها در حال حاضر رو به افزایش است و این میتواند دلیلی بر امکان همزیستی مجلههای دسترسی آزاد در کنار مجلههای سنتی باشد.
این بحران که به مشکل فراروی کتابخانههای دانشگاهی و تخصصی برای اشتراک نشریههای علمی اشاره دارد، دارای دلایل مختلفی است و در حقیقت معرف شکاف موجود میان میزان منابعی است که کتابخانهها قادر به تهیه آنها هستند و میزان منابعی که پژوهشگران نیاز دارند.
از میان مجلههای این ناشر میتوان به مجله بسیار معتبر [17]Journal of Biology اشاره کرد که هزینه نشر یک مقاله در آن برای مؤلف، در حال حاضر حدود 1645 دلار است.
برخی ناشران خصوصی نیز هستند که به نهضت دسترسی آزاد به متون علمی توجه نشان داده و بخشهایی از مجلههای خود را رایگان برای همه دسترسپذیر میسازند.
(2002), "University at Buffalo Libraries’ Strategic Planning Process, Environmental Scan Subgroup Report, Scholarly Communication, Research, and Libraries", Available at: http://libweb .
- House of Commons (2004), "Scientific Publications: Free for all?" British Government, House of Commons, Science and Technology Committee, Tenth Report of Session 2003-04, Available at: http://www.
(2003, April 15), "Big Chill on the Big Deal?", Library Journal, Issue: 7, Available: http://www.