چکیده:
در این مقاله با روش تحلیل محتوای کیفی، به مطالعة موردی گروه بحث الکترونیک دانشگاه فردوسی مشهد پرداخته شده است. جامعه آماری پژوهش از 1319 پست الکترونیکی تشکیل شده که از ششم دی ماه 1385 تا ششم تیرماه 1386 به این گروه بحث ارسال شدهاند. مطالعه موردی حاضر با روش تحلیل محتوای ساختاری انجام گردید . یافتههای مرحله اول پژوهش نشان میدهد پراکندگی موضوعی در پستهای ارسالی، به ترتیب با 93/56% فراوانی در گروه «مرتبط با کتابداری و اطلاعرسانی»، 16/20% فراوانی درگروه «عضویت»، 64/8% در گروه «هرزنامهها»، 65/7% درگروه «تبریک و تسلیت» و 59/6% در گروه «متفرقه» است. در مرحله دوم، به منظور بررسی ارتباطهای علمی اعضای گروه بحث، 751 پست الکترونیک ارسالی به گروه «مرتبط با کتابداری و اطلاعرسانی» با استفاده از دستورکار رمزگذاری شده، تحلیل محتوای کیفی گردید و مشخص شد 194 پست (82/25 %) در مقوله «اخبار و رویدادهای مرتبط با کتابداری»، 21 پست (79/2%) در حوزه «اخبار فناوری اطلاعات»، 96 پست (78/12%) حاوی اخبار «انجمن کتابداری ایران»، 172 پست (90/22%) از «همایشها و کارگاهها»، 22 پست (92/2%) درمورد «تحصیلات تکمیلی و عالی»، 131 پست (44/17%) در مقوله «منابع و مطالب جدید»، 19 پست (52/2%) درباره «جستجوی متخصصان کتابداری»، 14 پست (86/1%) با موضوع«آگهی استخدام»، 14 پست (86/1%) در مورد «نمایشگاه کتاب»، 23 پست (06/3%) درارتباط با «منزلت اجتماعی رشته»، و 156 پست (77/20%) به «پرسش موضوعی» و پاسخ در حوزه کتابداری و اطلاعرسانی و رشتههای، مرتبط اختصاص یافته بودند.
خلاصه ماشینی:
"معرفی منبع جدید 131 44/17% معرفی منابع چاپی و غیر چاپی از سوی کتابداران عضو استخدام 14 86/1% استخدام کتابداران و جذب اعضای هیئت علمی نمایشگاه کتاب 14 86/1% زمان و مکان برگزاری نمایشگاههای کتاب، نقدها، رویدادها و وقایع مربوط به نمایشگاه منزلت اجتماعی رشته 23 06/3% اطلاعات در مورد رشته، تغییر نام رشته، و منزلت رشته در جامعه طبق یافتههای جدول فوق: ـ 194 پست (82/25%) در مورد «اخبار و رویدادهای مرتبط با کتابداری» در داخل و خارج کشور با هدف روزآمدسازی دانش کتابداران عضو از آخرین اخبار این حوزه[33]؛ ـ 21 پست (79/2%) در حوزه «اخبار فناوری اطلاعات» و تأثیر آن بر کتابداری و اطلاعرسانی[34]؛ ـ 96 پست (78/12%) حاوی اخبار متعدد از «انجمن کتابداری ایران» و سایر انجمنهای کتابداری در داخل و خارج از کشور، بویژه انجمنهای علمی ـ دانشجویی کتابداری در ایران و ذکر فعالیتهای آنها[35]؛ ـ 172 پست (90/22%) از «همایشها و کارگاهها» که محفلی را برای افزایش آگاهی و به روز رسانی دانش[36] یا تبادل نظر و اشتراک یافتهها فراهم میآورند[37]؛ ـ 22 پست (92/2%) درمورد «تحصیلات تکمیلی و عالی» در رشته کتابداری و اطلاعرسانی و در مقاطع کارشناسی ارشد و دکترای تخصصی در دانشگاههای مختلف داخل و خارج از کشورکه شامل اطلاعاتی نظیر نحوه و زمان برگزاری این آزمونها و منابع موردنیاز برای آمادگی شرکت در این آزمونها بود [38] و چه بسا ارسال چنین پستهایی اعضای گروه را به ایجاد فرصت شغلی و تحصیلی بهتر برای خود، تبادل و ارتقای سطح دانش در مقاطع بالاتر ترغیب کرده است[39]؛ ـ 131 پست (44/17% ) حاوی معرفی «منابع و مطالب جدید» در حوزه کتابداری که به روزآمدی و ارتقاء سطح دانش کمک مینماید[40]؛ ـ 19 پست (52/2%)که به «جستجوی متخصصان کتابداری» و استادان این رشته در مراکز داخل و خارج[41] اختصاص یافته بودند و حتی گروهی از این پرسشها با هدف اشتراک و تبادل اطلاعات با متخصصان حوزههای خاص مرتبط با فرستنده پیام فرستاده شده بودند[42]؛ ـ 14 پست (86/1%) و «آگهی استخدام» متخصص که به ایجاد فرصتهای علمی پژوهشی جدید و ارتقای حرفهای کتابداران کمک شایانی میکنند[43]؛ ـ 14 پست (86/1%) در باب «نمایشگاه کتاب» که زمان و مکان برگزاری نمایشگاههای کتاب، نقدها، رویدادها و وقایع مربوط به نمایشگاه را اطلاعرسانی کرده بودند[44]؛ ـ 23 پست (06/3%) در مورد «منزلت اجتماعی رشته» که اطلاعاتی را در مورد رشته، تغییر نام رشته، و منزلت رشته در جامعه ایران میدادند[45]؛ و در انتها 156 پست (77/29%) منحصرا به طرح پرسش موضوعی[46]، پاسخ[47]به این سؤالها در حوزة کتابداری و اطلاعرسانی و رشتههای وابسته، و درخواست همکاری علمی پژوهشی در حوزه کتابداری و اطلاعرسانی و رشته های مرتبط[48] اختصاص یافته است، که میتواند نشانگر ارتباطهای علمی اعضا از طریق این گروه بحث الکترونیک باشد."