چکیده:
وب سایتها و پایگاه های اطلاعاتی از دیدگاه های مختلفی موضوع پژوهش محققان، بویژه محققان حوزهای علوم رایانه و کتابداری و اطلاع رسانی، قرار گرفته اند . یکی از این موارد، ارزیابی رابط کاربر وب سایتها و پایگاههای اطلاعاتی است که توجه بسیاری را به خود جلب نموده است. بدین منظور، متخصصان این دو حوزه روشهای مختلفی را برای ارزیابی رابط کاربر وب سایتها و پایگاه های اطلاعاتی ابداع کرده اند که روش «ارزیابی مکاشفه ای»، به عنوان یکی از روشهای کیفی، از جمله آنهاست. این مقاله قصد دارد ابتدا روش ارزیابی مکاشفه ای را تعریف کند، سپس مراحل اجرای ارزیابی و مسائلی را که باید در هنگام ارزیابی به آنها توجه داشت مورد نظر قرار دهد و در نهایت پاره ای از مزایا و محدودیتهای این روش را از دیدگاه متخصصان حوزه تعامل انسان با رایانه ذکر نماید.
خلاصه ماشینی:
این روشرا نخستین بار «نیلسن»[11] در کنفرانس «تعامل انسان با رایانه» ارائه و تبیین کرد (نیلسن،1995) که عبارت است از «به کارگیری مجموعه کوچکی از ارزیابی کنندگان جهت بررسی رابط کاربر و قضاوت در مورد مطابقت آن با اصول کارآمدی [12] از پیش فراهم شده».
برای مثال، نتایج حاصل از تحقیقات نیلسن ـ که از بررسی شش پروژه ارزیابی مکاشفه ای مختلف به دست آمده است ـ نشان می دهد ارزیابی کنندگان واحد تنها 35% مشکلات کارآمدی موجود در رابط کاربر را می یابند (نیلسن، 1994).
نسبت مشکلات کارآمدی یافت شده با استفاده از تعداد ارزیابی کنندگان مختلف در ارزیابی مکاشفه ای (نیلسن،1994) با افزایش تعداد ارزیابی کنندگان، تعداد مشکلات یافت شده نیز بیشتر خواهد شد ؛ اما این مهم مستلزم صرف زمان و منابع مالی بیشتر برای یکدست کردن یافته ها و تحلیل نتایج است(کانتنر،1997).
تجزیه و تحلیل نتایج خروجی استفاده از روش ارزیابی مکاشفه ای، فهرستی از مشکلات کارآمدی موجود در رابط کاربر مورد ارزیابی است که از نظر ارزیابان، در هنگام طراحی رابط کاربر نادیده گرفته شده اند (نیلسن،1994).
" The Usability Specialist’s Favorite : Heuristic Evaluation" [ Online] .
" Usability Studies of www Sites: Heuristic Evaluation v.
" Characteristics of Usability Problems Found by Heuristic Evaluation".
html - Nielsen, Jakob(1993) "Severity Ratings For Usability Problems".
html - Nielsen, Jakob(1995) " Technology Transfer of Heuristic Evaluation and Usability Inspection".
" CS6751:Topic Report Heuristic Evaluation" [online].