چکیده:
پس از طرح نظریه «برخورد تمدنها»، نظریه «گفتگوی تمدنها» در مقابل آن مطرح شد، که مورد توجه پژوهشگران و سازمانهای بینالمللی قرار گرفت. عنصر ارتباط، زیربنای تمدن بوده و پیدایش نسخههای خطی، نقش مؤثری در ارتباط نوشتاری و تمدن بشری داشته است. ابعاد مختلف نسخههای خطی از قبیل: ابعاد علمی، فرهنگی، هنری، اخلاقی، عرفانی و معنوی، نقش سازندهای در ارتباط و گفتگو دارند. بویژه بعد هنری نسخههای خطی بیشتر از بقیه در گفتگوی تمدنها نقش دارد، زیرا هنر، زبان مشترک فرهنگها و جهانی است و کارکردهای متنوعی دارد. حفظ و نگهداری نسخههای خطی در اکثر کتابخانهها، مراکز علمی و پژوهشی دنیا بویژه موزههای کشورهای مختلف، اعتقاد و احترام به گفتگوی تمدنها محسوب میشود. به عنوان مثال، قرآن کریم که نسخههای خطی و هنری آن کثیر و مورد توجه همگان است، خود کتاب گفتگوست.از طرفی، برنامه حافظه جهانی، یکی از برنامههای بینالمللی است که نقش مؤثری در اشتراک اندیشهها، فرهنگها، آثار هنری، احیای تاریخ و ... داشته، نقطه اشتراک و پل ارتباطی فرهنگها در سطح بینالمللی به شمار میرود. از شاخههای اصلی
خلاصه ماشینی:
"بویژه بعد هنری نسخههای خطی بیشتر از بقیه در گفتگوی تمدنها نقش دارد، زیرا هنر، زبان مشترک فرهنگها و جهانی است و کارکردهای متنوعی دارد.
این مرکز از سال 1610 تا کنون به عنوان کتابخانهای مشروع و قانونی در طول چهار قرن مجموعهای عظیم از کتابها و نسخههای خطی و دیگر منابع اطلاعاتی را جمعآوری کرده است، به طوری که جایگاهی در میان کتابخانههای اصلی پژوهشی جهان به خود اختصاص داده است (شاه رضایی، 1381، ص.
بنابراین، ارزش علمی نسخههای خطی بدون توجه به زبان و موضوع آنها، جهانشمول بوده و این بیان ارتباط بین انسانهاست که ریشه گفتگوی تمدنها به شمار میرود.
ابعاد هنری نسخههای خطی جذاب و متنوع است؛ به نحوی که علاوه بر زینت موزهها، گالریها و گنجینههای خصوصی و ملی کشورهای مختلف، خرید و فروش این آثار هنری به یکی از پرسودترین تجارتهای بین المللی تبدیل شده و از همه مهمتر، هنرمندان و پژوهشگران زیادی را از نقاط مختلف جهان، به تکاپو کشانده است.
امید است مباحث قرآن کریم، که نسخههای خطی آن فراوان بوده و از نظر تزئینات و هنر در بین سایر نسخههای خطی و حتی نسخههای خطی سایر ادیان بینظیر و امروزه زینتبخش تمامی کتابخانهها، موزهها و گنجینههای کلیه کشورهاست، اسوه و الگوی تمامی ملتها و سیاستمداران و حکومتها بویژه کشورهای مسلمان قرار بگیرد تا صلح، دوستی و وحدت در جامعه، جای جنگ و جدال و نفاق را بگیرد؛ زیرا «قرآن کریم کتاب گفتگوست، ضمن اینکه همه انواع شیوههای جدال به نحو زیبا و شایستهای به کار گرفته شده و آیاتی بر آنها دلالت دارند."