چکیده:
پژوهش حاضر به روش ارزیابانه انجام گرفته و هدف آن، ارزیابی ساختار و محتوای پایگاههای اطلاعاتی الکترونیکی «سید»، «مگ ایران» و «نمامتن» است. اطلاعات در بخش ساختار از طریق سیاهه وارسی و در بخش محتوا از طریق مشاهده و مصاحبه سازمان یافته با مدیران سه پایگاه گردآوری شد. میزان مطابقت سه پایگاه سید، مگایران و نمامتن با معیارهای ساختار به ترتیب 43/50%، 70/54% و 88/41% برآورد شد. نتایج حاصل از ارزیابی جامعیت، گویای آن بود که پایگاه مگایران بیشترین جامعیت (35/36%) را در مقایسه با مجلههای کل کشور، و پایگاه سید بیشترین جامعیت (94%) را در مقایسه با مجلههای علمی و پژوهشی دارند. بر اساس بررسیهای صورت گرفته در پوشش موضوعی، پایگاه سید در حوزة موضوعی پزشکی و پیراپزشکی غنیتر بود، ولی پایگاههای مگایران و نمامتن در حوزه موضوعی علوم انسانی، مجلههای بیشتری را دربرداشتند. پایگاه نمامتن بر خلاف دو پایگاه سید و مگایران، به دلیل استفاده از زبان نمایهسازی کنترل شده، روند مشخص و منسجمی برای نمایهسازی مجلهها داشت. پایگاههای سید و مگ ایران به دلیل روزآمدسازی روزانه، و پایگاه نمامتن به دلیل پوشش گذشتهنگر وسیعتر، در شرایط بهتری قرار داشتند. نتایج حاصل از بررسی ویژگیهای منحصر به فرد ساختاری و محتوایی پایگاهها مبین آن بود که پایگاه سید از این نظر در رتبة نخست قرار دارد. یافتههای حاصل از محاسبه همپوشانی سنتی نشان داد بیشترین همپوشانی بین پایگاههای مگایران و نمامتن (82/23%) و کمترین همپوشانی بین دو پایگاه سید و نمامتن (67/0%) بود. همپوشانی کلی بین سه پایگاه نیز 12/5% برآورد شد. محاسبه همپوشانی نسبی در پایگاه مگایران (47/10%) بود. به طور کلی، هر سه پایگاه میتوانند با توجه بیشتر به معیارهای مطرح شده در سیاهة وارسی، بر قابلیتهای ساختاری خود بیفزایند. در بخش محتوا نیز افزایش جامعیت و توسعة پوشش موضوعی، استفاده از رویکرد ترکیبی، یعنی زبان آزاد و کنترل شده، عدم گزینش در نمایهسازی، افزایش پوشش گذشتهنگر و کاهش دورة روزآمدسازی، در هر سه پایگاه توصیه میشود.
خلاصه ماشینی:
"اما مشخص نیست که هر یک از پایگاههای اطلاعاتی نشریههای ایرانی سید، مگایران و نمامتن از نظر ساختار و محتوا چه ویژگیهایی دارند و به چه میزان با معیارهای ارزیابی ساختار منطبق هستند؟ همپوشانی بین هر یک از پایگاههای یاد شده چه اندازه است و کدام یک از پایگاهها از نظر ساختار و محتوا در وضعیت بهتری قرار دارند؟ دستیابی به محتوا و ساختار مناسب و کارآمد و توسعة خدمات پایگاهها، از طریق بازخوردهای حاصل از ارزیابی و بررسی میسر خواهد شد؛ بنابراین در پژوهش حاضر سعی شده برای پاسخگویی به سؤالهای یاد شده، ساختار و محتوای سه پایگاه اطلاعاتی الکترونیکی نشریههای ایرانی سید، مگایران، و نمامتن ارزیابی شود.
جامعیت پایگاههای سید، مگایران و نمامتن در مقایسه با مجلههای علمی و پژوهشی (رجوع شود به تصویر صفحه) پوشش موضوعی: پایگاه سید با دارا بودن 138 مجله (20/35%) در حوزة موضوعی پزشکی و پیراپزشکی، بیشترین مجله را در این حوزه به خود اختصاص داده است.
پوشش موضوعی مجلههای پایگاههای سید، مگایران و نمامتن (رجوع شود به تصویر صفحه) نمایهسازی: با توجه به اینکه در پایگاههای سید و مگایران امکان جستجو در متن مجلهها فراهم شده است و با در نظر گرفتن ملاحظات نرمافزاری، نمایهسازی در این دو پایگاه به زبان آزاد صورت میگیرد.
میزان انطباق پایگاههای اطلاعاتی الکترونیکی نشریههای ایرانی سید، مگایران و نمامتن با معیارهای ارزیابی ساختار چگونه است؟ یافتههای مربوط به میزان تطبیق سه پایگاه مورد بررسی با معیارهای ارزیابی، در جدول 8 نمایش داده شده است."