چکیده:
هدف این پژوهش بررسی معیارهای پذیرفته شدة جوانان شهر کرمان برای همسرگزینی و تطبیق آن با معیارهای توصیه شده بر اساس آموزههای دینی است. بدین منظور، با مراجعه به آیات و روایات، معیارهای توصیه شده در شرع مقدس برای یک ازدواج سالم و موفق استخراج گردید. از سوی دیگر، با شناسایی معیارهایی مورد قبول جوانان (دختر و پسر) در همسرگزینی، مجموعة این دو دسته معیار در قالب یک پرسشنامه گردآمده و در معرض نظرسنجی جوانان 18 تا 35 سال مجرد شهر کرمان قرار داده شد، تا اولویتهای همسرگزینی آنان شناسایی شود. نتایج بهدست آمده نشان داد که پاسخگویان از 6 معیار اصلی در دیدگاه نظری اسلام، تنها دو معیار آن یعنی «پاکدامنی» و «عقل و هوش» را در اولویت قرار میدهند. در حالی که جوانان غیر از این دو معیار، معیارهایی همچون «میزان تحصیلات، وضعیت اقتصادی و شغل» را در رتبهبندی خود در اولویت قرار دادهاند. به عبارت دیگر، پاسخگویان بیشتر معیارهایی را که از نظر آموزههای دینی در سطح دوم قرار دارند، بهعنوان معیارهای سطح اول خود پذیرفته و معیارهای سطح اول را در آموزههای دینی در ردیفهای بعدی قرار دادهاند. همچنین در اولویتبندی معیارهای ازدواج، بین دختران و پسران، تفاوت معناداری مشاهده نمیشود، هرچند این هماهنگی در معیارهای دو جنس، با ملاکهای دینی رابطة معناداری وجود ندارد.
خلاصه ماشینی:
"337 دکتر نوابینژاد در بحثی تحت عنوان «ویژگیهای با اهمیت برای ازدواج» مینویسد: دختر و پسر به هنگام ازدواج مهم است به رشد جسمانی، عاطفی، اجتماعی، عقلی و اخلاقی یکدیگر توجه کنند و عوامل زیر را در ازدواج موفق و استحکام خانواده، مؤثر بدانند و آنها را در انتخاب همسر مورد توجه قرار دهند: ایمان و اعتقادات مذهبی، تناسب سنی، تناسب تحصیلی، زمینههای تربیتی و فرهنگی خانواده، وضعیت اقتصادی ـ اجتماعی خانواده، تناسب و تفاهم، به جای تطابق و تشابه در سلیقه، عواطف و احساسات و نگرش به زندگی.
جدول (1) اولویت ملاکهای انتخاب همسر از دیدگاه اسلامی و گروه نمونه سطح معیارها اولویت معیارهای اسلامی و عقلایی همسرگزینی اولویت معیارهای همسرگزینی جوانان شهر کرمان معیارهای اولیه و بایسته تفاهم مذهبی همتایی اخلاقی تناسب در هوش و عقل پاکدامنی تناسب فرهنگی سلامت جسمی و جنسی اصالت خانوادگی 10 12 2 1 8 9 6 ملاکهای ثانویه و شایسته تناسب روحی و روانی زیبایی کار و شغل تحصیلات وضعیت اقتصادی سن 7 13 4 3 5 11 R= - .
2. والدین به لحاظ نقش مؤثری که در این زمینه دارند، باید شرایط مساعدی برای ازدواج جوانان و همسرگزینی آنان بر اساس معیارهای اسلامی فراهم آورند: تربیت دینی و عاطفی فرزندان، آگاه ساختن جوانان با اهداف و معیارهای منطقی و دینی انتخاب همسر، کمک به فرزندان خود در شناخت و گزینش همسر مطابق معیارهای منطقی و اسلامی، اجتناب از سختگیری در ازدواج از نظر رعایت آداب و رسوم و تعیین مهریة زیاد، اهمیت دادن به نظرات فرزندان در انتخاب همسر و خودداری از ازدواجهای تحمیلی، حذف معیارهای غیر عقلانی و چشم و همچشمیهای خرافی در عرصة ازدواج و توجه به معیارهای اسلامی همچون معنویت، عقلانیت، عفت و اخلاق، به جای مهریة سنگین، زیبایی و ثروت."