چکیده:
طرح مساله: شناسایی عوامل شخصیتی گرایش به مواد مخدر، به تشخیص و درمان هر چه بهتر اعتیاد کمک کرده و با ارائه به موقع خدمات مشاورهای و روانشناختی نیز میتوان از اعتیاد افراد مستعد تا حدودی پیشگیری کرد. لذا هدف این پژوهش، بررسی نیمرخ شخصیتی معتادان به موادمخدر با استفاده از دو نظام شخصیتی کلونینجر است. روش: یکصد نفر معتاد به مواد مخدر و یکصد نفر غیر معتاد، به روش نمونهگیری در دسترس برگزیده شدند و پرسشنامههای شخصیتی کلونینجر و آیزنگ را تکمیل کردند. برخی ویژگیهای جمعیتشناختی معتادان به مواد مخدر نیز گردآوری و دادههای پژوهش به کمک روشهای آماری تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: این پژوهش نشان داد که بین ابعاد سرشتی نوجویی (تازگی طلبی)، آسیب پرهیزی، ابعاد منشی خودراهبری و همکاری نظام شخصیتی کلونینجر و ابعاد روان نژندگرایی و روانپریشگرایی نظام شخصیتی آیزنگ، در معتادان به مواد مخدر و افراد عادی تفاوت معناداری وجود دارد. نتایج: معتادان به مواد مخدر در ابعاد نوجویی (تازگی طلبی)، آسیب پرهیزی، روان نژندگرایی و روانپریشگرایی، در مقایسه با افراد عادی، نمرات بالاتر و در ابعاد خود راهبری و همکاری، نمرات پایین تری کسب کردند.
Objectives: Identifying personality factors of tendency to drugs can be helpful in better recognition and treatment of drug-dependency and also by providing consulting and psychological services can relatively prevents from vulnerable people to be addicted. This research therefore aims to investigate personality profile of substance dependent by using personality models of Cloninger and Eysenck.
Methods: 100 substance-dependent and 100 normal men selected by available sampling method and completed Temperament and Character Inventory of Cloninger (TCI) and Eysenck Personality Questionnaire _ Revised (EPQ-R). Also، some democratic information regarding substance- dependents collected. Research data were analyzed by inferential and descriptive statistics.
Findings: This research showed that there are significant differences in temperament dimensions of novelty seeking and harm avoidance and character dimensions of self-direction and cooperativeness of Cloninger model and neuroticism and psychosis dimensions of Eysenck model between substance- dependent men and normal men.
Results: Comparing in normal men، substance dependent men gained higher scores at novelty seeking and neuroticism and psychosis، and lower scores at self-direction and cooperativeness.
خلاصه ماشینی:
"یافته ها: این پژوهش نشان داد که بین ابعاد سرشتی نوجویی (تازگی طلبی)، آسیب پرهیزی، ابعاد منشی خودراهبری و همکاری نظام شخصیتی کلونینجر و ابعاد روان نژندگرایی و روانپریشگرایی نظام شخصیتی آیزنگ، در معتادان به مواد مخدر و افراد عادی تفاوت معناداری وجود دارد.
با استفاده از آزمون t، معتادان به مواد مخدر و افراد عادی در ابعاد سرشتی و منشی پرسشنامة سرشت و منش کلونینجر (TCI) و ابعاد پرسشنامة شخصیتی تجدیدنظر شده آیزنگ (EPQ-R) مقایسه شدند.
این پژوهش نشان داد: - بین بعد سرشتی نوجویی (تازگی طلبی)، نظام شخصیتی کلونینجر در معتادان به مواد مخدر و افراد عادی، تفاوت معناداری وجود دارد، به طوری که سطح نوجویی (تازگی طلبی)، در معتادان به مواد مخدر بالاتر از افراد عادی است.
J - بین بعد منشی همکاری نظام شخصیتی کلونینجر در معتادان به مواد مخدر و افراد عادی تفاوت معناداری وجود دارد، به طوری که سطح همکاری در معتادان به موادمخدر پایینتر است.
- بین بعد روانپریشگرایی نظام شخصیتی آیزنگ در معتادان به مواد مخدر و افراد عادی، تفاوت معناداری وجود دارد، به طوری که سطح روان پریشگرایی در معتادان به مواد مخدر بالاتر است.
این یافته در پژوهشهای ابوعرب و هاشم (1995)، نیشیت و همکاران (1994)، لادهی و تاکور (1993) دورتی و متیوز 4 (1988)، افخم ابراهیمی و همکاران (1383) و عامری (1381) نیز تکرار شده است که با توجه به آن میتوان گفت، احتمالا معتادان به مواد مخدر میتوانند ویژگیهایی را بروز دهند که معمولا در بین افراد روانپریش یافت میشود و با توجه به محیطهای خاص برای ابتلا به روانپریشی آسیب پذیرتر هستند."