چکیده:
بی شک یکی از اصلی ترین ارکان اقتـصاد ملـی ایـران بخـش کـشاورزی بـوده و تـامین ٧٥ درصد نیازهای غذایی جامعه ، ٢٥ درصد از تولید ناخالص داخلـی ، ٢٣ درصـد سـطح اشـتغال و میزان درخور توجهی از صادرات غیر نفتی مربوط به این بخش است . بر این اساس در برنامـه ی چهارم توسعه ی کشور، بر تحقق رشـد سـالیانه ی ٦,٥ درصـدی در بخـش کـشاورزی ؛ تـامین و امنیــت غــذایی ، خودکفــایی در تولیــد محــصولات اساســی ، توســعه ی صــادرات محــصولات کشاورزی و حفاظت از منابع طبیعی تاکید شده است . برای ارتقـای جایگـاه ایـن بخـش نهـادی کردن کارآفرینی می تواند پایداری رشد کشور را رقم بزند. از این رو، هدف غایی این پـژوهش ارایه ی الگویی برای نهادی کـردن کـارآفرینی در بخـش کـشاورزی بـوده و سـوال اصـلی ایـن پژوهش این است که چگونه کارآفرینی در بخش کشاورزی در کشور نهـادی مـی شـود؟ بایـد گفت که یک عمل نهادی شده دارای سه ویژگی استمرار، فراگیری و واقعیت اجتمـاعی شـدن است . بنـابراین ، نهـادی کـردن کـارآفرینی کـشاورزی ، ایجـاد شـرایط مطلـوب و مـساعد بـرای استمرار بخشیدن ، فراگیر کردن و تبدیل شدن کارآفرینی بـه یـک واقعیـت اجتمـاعی در قلمـرو کشاورزی بوده و این پژوهش از نظر هدف پژوهش بنیادی و نتـایج آن رهنمودهـای کـاربردی متعددی دارد. این پژوهش در ٣ مرحله ی (١) طراحی الگوی فعلی نهـادی کـردن کـارآفرینی در بخش کشاورزی ، (٢) آزمون الگو و (٣) فاز ارایه ی الگوی مطلوب نهادی کردن کارآفرینی کشاورزی استوار است .
Doubtless، the Agricultural sector is considered a key element in the Iranian economy. This sector provides 75% of alimentary needs، 25% of GDP، 23% of employment level and a considerable portion of non-oil exports in our country. Special importance has also been attached to this sector in the Fourt Development Plan with projected 6.5% of annual growth rate. The major goal of this paper is to present a model for institutionalizing entrepreneurship in the agricultural sector. The main question is to find a mechanism to accomplish this goal. Obviously، an institutionalized action undergoes the three outstanding features of: continuity، comprehensiveness and socialization. Thus the process of institutionalizing the agricultural entrepreneurship should embrace these three features in order to turn it into a social reality in the area of agriculture on a broad scale .The present article pursues a fundamental concept with the aim of introducing some guidelines for practical applications. The study is conducted in three stages: 1) designing the current model for institutionalization of agricultural entrepreneurship 2) model exprimentation and 3) introducting the ideal model of institutionalizings sound agricultural entrepreneurship.
خلاصه ماشینی:
می توان تلاش های دولت برای فضاسازی مناسب برای کارآفرینی در بخـش کـشاورزی را به ٢ دسته ی کلی ١- ارتقای ابعاد کلان اجتماعی و اقتصادی کشور (ارتقای سلامت جامعـه و تامین غذا، توسـعه ی فرصـت هـای شـغلی و تنـوع بـه فعالیـت هـای کـشاورزان ، توسـعه ی صادرات غیرنفتی ، ارتقای درآمد تولیدکنندگان و توزیع مناسب درآمد)، ٢- ارتقای ابعـاد بخشی (خودکفایی محصولات اساسـی براسـاس تولیـد داخلـی ، ارتقـای بهـره وری عوامـل تولید، تقویت زیرساخت های تولید، رشد اقتصادی بخش ) جمع بندی کرده و مظهـر تجلـی این مساله خواهد بود که : چگونه کارآفرینی در بخش کشاورزی در کشور نهادی می شود؟ از سوی دیگر، یک عمل نهادینه شده دارای سه ویژگی اسـتمرار، فراگیـری و واقعیـت اجتماعی شدن است (٢١٧.
• مرحله ی ارایه الگوی نهادی کردن کارآفرینی کشاورزی داده های مربوط به شرایط مطلوب برای سنجه هـای ارایـه شـده در مرحلـه ی آزمـون بـا استفاده از پرسش نامه به روش دلفی جمع آوری شده انـد.
مرحله ی آزمون چارچوب نظری نهادی کردن کارآفرینی در بخش کشاورزی: اگرچه ابزار و تکنیک های مختلفی نظیر پرسش نامه ، مصاحبه ی عمیق ، تحلیل محتـوا و غیـره بـرای گــردآوری داده هــای ایــن مرحلــه ی پــژوهش وجــود دارد امــا در ایــن میــان پرســش نامــه پرکاربردترین تکنیک بوده است ؛ زیرا از هر پاسخ گـو مجموعـه ی یکـسانی از پرسـش هـا، پرسیده می شود (دواس ، ١٣٧٦).
• مرحله ی آزمون الگوی موجود نهادی کردن کارآفرینی در بخش کشاورزی بررسـی روایـی نتـایج و یافتـه هـای آسـیب شناسـی از وضـعیت موجـود نهـادی کـردن کارآفرینی کشاورزی در حوزه ی گلخانـه داری بخـش کـشاورزی در پـنج سـال (٨٨-٨٣) بررسی و با استفاده از پرسش نامه ی خبرگان به روش دلفی انجام شده است .