چکیده:
سوره اعراف سی و نهمین سوره قرآن از لحاظ ترتیب نزول است. برخی بر مبنای روایات ترتیب نزول، و بدون توجه به مضامین این سوره، زمان نزول آن را سال سوم بعثت می دانند که البته با مضامین این سوره در تناقض است. این سوره به استثنای آیاتی از آن، که اختلافی است، از سوره های مکی محسوب می شود. تاریخ گذاری این سوره، نقد و بررسی روایات ترتیب نزول آن بر اساس مضامین سوره و تطبیق مضامین این سوره با سور دیگر قرآن، مکی یا مدنی بودن سوره و اسباب نزول آیات آن، موضوع این مقاله است.
خلاصه ماشینی:
در اینجا به چند نکته در نقد نظر مذکور اشاره میشود: -آیه 31:دقت در این آیه نشان میدهد که نزول آیه در زمانی بوده که مسجد،وجود خارجی داشته و میدانیم که نخستین مسجد پس از هجرت پیامبر اکرم صلی الله علیه و الهدر مدینه ساخته شده است و این در تناقض است با نظری که نزول سوره را درسال سوم بعثت میداند.
سؤال اینجاست که اگر سورۀ اعراف در سال سوم بعثت نازل شدهاست که زمان دعوت پنهانی بوده،نه علنی،و هنوز حتی مشرکان مکه برای مقابلهبا پیامبر به تکاپو نیفتادهاند،چطور یهود به طرح پرسش و مبارزۀ علمی و عقیدتیبا پیامبر برخاستهاند؟{P1P}همین امر دربارۀ آیۀ 158 نیز مطرح است.
با توجه به آنچه ذکر شد،زمان نزول سورۀ اعراف به یقین سال سوم بعثت کهروایات ترتبیب نزول بر آن تأکید دارند،نیست و این سوره در زمان دعوت علنی،یعنی پس از سال سوم نازل شده است.
موضوعهای کلی مربوط به پیش از بعثت -داستان خلقت آدم و عدم سجدۀ ابلیس و هبوط آدم که در آیات 159 به بعدآمده و در سورههای دیگر از جمله:بقره،اسراء،کهف و طه نیز تکرار شده است.
موضوعهای جزئی مربوط به عصر نزول -آیه 157 و 158:پیامبر امی و پرسش یهود از پیامبر:امی بودن پیامبر فقط درهمین سوره و در این دو آیه مورد اشاره قرآن قرار گرفته،اما به امی بودن اهلکتاب در آیات سورههای دیگر نیز اشاره شده است.
:یکی از اتهامهای مشرکان به پیامبرانبه ویژه پیامبر اسلام صلی الله علیه و اله نسبت جنون بوده که در موارد زیادی از آیات قرآن به آناشاره شده است.