چکیده:
بهمنظور تعیین الگوی همدیدی بارش های شدید در استان اصفهان، از آمار بارش 44 ایستگاه سینوپتیک، کلیماتولوژی و بارانسنجی استفاده شد. با استخراج داده های بارش در دورهی آماری بیستساله (2005-1986)، بارش های شدید در هر یک از ایستگاهها دریافت شد. با توجه بهگستردگی و تفاوت موقعیت بین شرق و غرب این استان، ملاک بارش شدید، بیشترین بارشی بوده که در طول این دورهی آماری در هر ایستگاه رخ داده است. برای تعیین الگوی همدیدی این بارش ها، داده های فشار، نم ویژه، مولفهی باد مداری (u)، مولفهی باد نصفالنهاری(v) و سرعت قائم، در ترازهای متفاوت بهصورت شش ساعته و روزانه، از دو روز پیش از بارش از NCEP/NCAR بهدست آمد. یافته ها نشان می دهد، الگوی ادغامی کم فشار مدیترانه و سودانی موجب بارش های شدید در سطح استان اصفهان می شود. این الگو، همراه افت شدید فشار در مرکز ایران و فرارفت تاوایی مثبت و حداکثر سرعت قائم منفی در نیمهی غربی ایران است، بارش های شدید را در مرکز و شرق استان، سامانه های سودانی ایجاد میکنند که بهترتیب از روی خوزستان و بوشهر وارد ایران شده اند. در این الگوها، پرفشار روی دریای مدیترانه و زبانه های پرفشار روی جنوبشرق ایران و شرق عربستان و همراهی آن با منطقهی همگرایی تراز فوقانی جو و افزایش فشار و فرارفت تاوایی منفی در تراز دریا، نقش مهمی در تقویت و تعیین مسیر این الگوها دارند. الگوی ادغامی کم فشار سودانی و مدیترانه ای روی شرق دریای مدیترانه، موجب ایجاد بارش های شدید در غرب استان میشود. یافته ها بیانگر آن است که استقرار مرکز فرارفت تاوایی مثبت در شمالشرق عربستان و روی خلیج فارس در تراز سطح دریا و در تراز 500 هکتوپاسکال، از عوامل اصلی بهوجود آوردنده بارش شدید در همه الگوها همدیدی بهشمار میرود.
خلاصه ماشینی:
"(به تصویر صفحه مراجعه شود)&%08213TJPG082G% بررسی همدیدی نمونهی ادغامی در شرق دریای مدیترانه ٰ در این الگو از 48 ساعت پیش از آغاز بارش،قرارگیری مرکز پرفشاری روی غرب اروپا در تراز سطح دریا و همراهی آن با جریانهای شمالی در عقب ناوه در تراز فوقانی جو،موجب ریزش هوای سرد روی آبهای گرم دریای مدیترانه و افزایش شار گرمای نهان روی این دریا شده است.
از سوی دیگر،قرارگیری مرکز پرفشاری در غرب ایران و نفوذ زبانههای پرفشار تا شمال عربستان همراهبا تاوایی منفی روی این مناطق در تراز دریا و قرارگیری یک پشته روی نیمهی جنوبی ایران در ترازهای فوقانی جو،موجب تقویت شرایط پرفشاری در ترازهای زیرین شده و اجازهی نفوذ ناوه را به سمت شرق نداده است و در نتیجه زبانههای کم فشار روی سودان،به جای گسترش به سمت شمال شرق،در راستای شمالی تا شرق دریای مدیترانه نفوذ کرده و 24 ساعت پیش از شروع بارش در منطقه،در شرق دریای مدیترانه با مرکز کم فشار مدیترانه ادغام شده و پس از تشکیل یک سامانهی بارانزا،از طرف غرب وارد ایران شده است.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) بررسی همدیدی نمونه سودانی ورودی از روی خوزستان(مسیر الف) در این الگو از 48 ساعت پیش از آغز بارش،قرارگیری مرکز پرفشار تراز سطح دریا در غرب دریای سیاه و گستردگی زبانههای آن روی دریای مدیترانه و گسترهی تاوایی منفی و همراهی آن در ترازهای فوقانی با بیشینهی سرعت قائم مثبت روی این دریا،مانع شکلگیری سامانهی کم فشار مدیترانهای شده است."