چکیده:
یکی از اهداف اصلی طرح ارزیابی عملکرد رقابتمندی
صادرات فرآوردههای غذایی با منضاء حلال و شناسایی نقاط
قوت» ضعف و فرصتها و تهدیدات حاکم بر فضای رقابتمندی
شرکتهای صادراتی به بازار کشور چین میباشد. در این پژوهش
با دو رویکرد به اهداف مذکور دست یافتهایم. رویکرد نخست به
ارزیابی عملکرد رقابتمندی صادرات فرآوردههای غذایی حلال
شرکتهای صادراتی ایران به این بازار اختصاص دارد که از
طریق مدل انتقال سهم بازار در طی سالهای ۲۰۰۴-۲۰۰۸
صورت گرفته است. در رویکرد دوم از روش سوات (SWOT )
به منظور تحلیل و بررسی عوامل و مولفههای رقابتمندی
صادرات فرآوردههای غذایی حلال در تجارت با کشور مورد
مطالعه استفاده شده که به صورت توزیع و جمعآوری پرسشنامه
انجام گردیده است.
۴۹
بیتا نوروزی
پژوهشگر و عضو هیات علمی موسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی
راهبردهایی که در ارتقای رقابتمندی شرکتهای صادراتی
مواد غذایی حلال پیشنهاد گردید شامل طیف وسیعی از روشها
از قبیل تبیین اهمیت صنمت حلال, آموزش» قانون گذاری»
حمایتها و مشوقها است. از جمله میتوان به موارد زیر آشاره
کرد:
۱-توجه به صنعت حلال به عنوان یک منبع رشد اقتصادی در
برنامه میانمدت و بلندمدت توسعه اقتصادی و تاسیس واحد
برنامهروزی توسه سنمت خالال:
۲- تبیین اهمیت وسعت و جاذبههای بازار چین به تولیدکنندگان
و تشکلهای صادراتی کشور.
راهبرد دومی نیز باید به صورت مکمل در نظر گرفته شود تا
شرکتهای صادراتی بار بزرگی از کمکهای مورد نیاز برای
بهبود تولید و صادرات» از قبیل ارتقای بهرهوری و برنامهریزی
جهت افزایش تخصصهای بازاریابی در کشور مورد مطالعه را
بر عهده بگیرند
خلاصه ماشینی:
جدول 1- وضعیت واردات مواد غذایی با منشأ حلال چین و سهم ایران {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} (به تصویر صفحه مراجعه شود)ماخذ: اطلاعات خام صادرات برگرفته از بانک نرمافزاری مرکز تجارت بینالملل: TAS/PC 2009 ** نرخ متوسط براساس روش حداقل مربعات معمولی برآورد گردیده است.
به بیان دیگر در طول دوره مورد بررسی تقاضای وارداتی برای این کشور در مقایسه با تقاضای جهانی مواد غذایی با منشاء حلال از رشد بالایی برخوردار بوده و از یک بازار روبه رشدی مواجه بوده است.
در این میان ارزش واردات مواد غذایی خام و فرآوری نشده با منشاء حلال چین از ایران در سال 2004 بالغ بر 16773 هزار دلار بوده که با نرخ رشد سالانه 5/29درصد به 41260 هزار دلار در سال 2008 افزایش یافتهاست چنانچه رشد مذکور ادامه یابد ارزش واردات به 89622 هزار دلار نیز قابل پیشبینی است.
آنچه مشهود است در طی سالهای 2008-2004 درصد بالایی از تغییرات سهم ایران در صادرات مواد غذایی فرآوری شده با منشا حلال ناشی از اثرات رقابتمندی شرکتهای صادراتی به ویژه در سه قلم کالا بودهاست.
آنچه مشهود است در طی سالهای 2008-2004 درصد بالایی از تغییرات سهم ایران در صادرات مواد غذایی خام با منشا حلال به بازار چین ناشی از کاهش اثرات رقابتمندی شرکتهای صادراتی به ویژه در پنج قلم کالا بوده است.
K. "Increasing International Competitiveness: A Conceptual Framework", Economic Development Institute,World Bank.
J. Cockburn, "International Competitiveness and its Sources: A Method of Development Policy Analysis", Concordia University Department of Economics, Discussion Paper 9517.
Siggel, Eckhard, "International Competitiveness and Comparative Advantage" A Survey Montreal Canada: Concordia University Department of Economics, Discussion, 2007.