چکیده:
کشت چای در ایران پیشینهای بیش از 100 سال دارد.کشت چای از کانون
خود(لاهیجان)به سوی شرق و غرب گسترش پیدا کرده است.تا چندی پیش، نزدیک به 6/47 درصد
مصرف کشور از تولید داخلی تأمین و بقیه از خارج وارد میشد اما رفتهرفته سهم
تولید داخلی از کل مصرف کشور کاهش یافت و به 5/12 درصد رسید.چای داخلی به فروش
نرفت و در 1383 کارخانههای تولید چاز از خرید برگ سبز چای خودداری کردند و بحران
به اوج رسید.دولت برای ازمیان بردن بحران طرح تازهای تصویب و اجرا کرده است.شناخت مشکلات موجود در زمینه کشت و صنعت چای در ایرن و عوامل تؤثر بر آن، هدف
اصلی این پژوهش است. ازاینرو مهمترین پرسشی که به آن پرداخته شده آن است که با
وجود پیشینه بیش از یک سده کشت و صنعت چای در ایران، چه عواملی سبب بحران سخت کنونی
در کشت و صنعت چای شده است. دادههای تحقیق از راه پژوهش میدانی و بررسی برخی اسناد
مدون و اسناد موجود در نهادهای مربوط به دست آمده است.این دادهها با بررسی تطبیقی
مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.نتیجه نشان میدهد که تسهیلات فراهم آمده در چارچوب جهانی شدن اقتصاد در زمینه
صدور کالا همراه با سیاست شرکتهای دلال کالا و واکنشهای خاص مدیریتی آن نقشی
اساسی در بحران کشت و صنعت چای ایران دارد.
خلاصه ماشینی:
"در این کتاب فرج الله اشبری و همکاران به تاریخچه کشت چای در جهان و ایران پرداخته و چگونگی تولید چای در کشورهای گوناگون و همچنین تولید، مصرف و بازرگانی چای در ایران را بررسی کرده و به این نتیجه رسیده است که کشت و صنعت چای در ایران با بیش از 13 مشکلات اکولوژیک، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی روبهرو است؛نظام تولید انحصاری دولتی چای پاسخگوی نیازهای توسعته کشت و صنعت چای نیست و لازم است ضمن نوسازی باغهای چای، مکانیزه کردن تولید، نظام انحصاری کنونی دگرگون و چای تولیدی با توجه به عوامل کیفی و مرغوبیت آن و پیروی نرخ از نظام عرضه و تقاضا، قیمتگذاری شود و چای با مشارکت همه عوامل تولید در سود و زیان ناشی از فروش با نظارت دولت عرضه گردد(اشبری و دیگران 1373).
»(ایرج هوسمی، همشهری، 22 بهمن 1382) انجمن صنفی کارخانجات چای شمال نیز در نامهای به وزیر بازرگانی اعلام کرد:»230 هزار تن چای فروش نرفته در انبارها در شرف نابودی کامل قرار دارد و میلیاردها تومان رئیس اتحادیه چایکاران کشور درباره واردات چای میگوید:«وقتی دولت اجازه ورود چای نداده و کشاورز و کارخانهدار نیز چای وارد نکردهاند از سوی دیگر نیاز به 1000000 تن چای مصرف داخلی نیز محرز است و چای تولید داخل در انبارها ذخیره شده، چای مورد نیاز بازار مصرف از کجا تأمین میشود؟از سال 1379 تا 1382 نزدیک به 200000 تن چای تولید داخلی در انبارها ذخیره شده است."