چکیده:
با توجه به بحثهایی که اخیرا در مورد تبدیل بخشی از ذخایر بانکهای مرکزی از دلار به یورو مطرح شده، ما در این مطالعه در پی بررسی تجربی ترکیب ذخایر خارجی بانک های مرکزی ایران، روسیه، عربستان و ترکیه هستیم. از آنجایی که ترکیب ذخایر خارجی بانک های مرکزی محرمانه است، برآورد آماری از مقدار ذخایر ارزی بر حسب یورو براساس ویژگیهای سری زمانی ذخایر کل (IFS-IMF) انجام میپذیرد. در این مطالعه سهم یورو و دلار در ذخایر بانک های مرکزی با استفاده از فیلتر کالمن مورد برآورد قرار میگیرد. در دوره حضور و عملکرد یورو؛ یعنی 2008-1999 سهم یورو در ذخایر ارزی به نحو قابلتوجهی در مورد چهار کشور ایران، روسیه، عربستان و ترکیه افزایش یافتهاست. شواهد نشان میدهد که هر چهار کشور به سمت تنوع بخشی در سبد ارزی ذخایر خارجی خود حرکت کردهاند که بیانگر افزایش اهمیت نسبی یورو و کاهش اهمیت نسبی دلار در ترکیب داراییهای خارجی آنها است. سهم یورو در ذخایر ارزی کشورهای ایران، روسیه و ترکیه از سال 2003 و در عربستان با تاخیری چند ساله از سال 2007 افزایش یافته و یورو به عنوان یک رقیب قابل اعتنایی برای دلار درآمده است. گرچه در مطالعه حاضر شواهد تجربی دلالت بر گسترش سهم یورو در ذخایر ارزی چهار کشور داشته و یورو به عنوان یک ارز رقیب برای دلار ایفای نقش میکند، اما در رسیدن به پاسخ قاطع در مورد اینکه آیا یورو جای دلار را خواهد گرفت، نیاز به زمان بیشتری دارد.
خلاصه ماشینی:
"وی با استفاده از برخی معیارهای آماری و همچنین درجه خطرگریزی ارزهای مختلف،ترکیب بهینه ذخایر خالص ارزی هر کشور را برآورد کرده و در نهایت به این نتیجه میرسد که با توجه به اینکه در سال(2000)،62 درصد از ذخایر ارزی دنیا به دلار،10 درصد به مارک و 1/5 درصد به شکل ین نگهداری میشد،لذا تفاوتهایی بین سهم واقعی و بهینه ارزها وجود دارد و دلیل این امر این است که در برابر مقادیر مختلف ضریب نسبی گریز از خطر،ترکیبات مختلفی از سهمهای بهینه ارز بدست میآید اما مقدار بهینه این ضریب معین نیست.
در مطالعه دیگری عباس دادجو(1387)به این نتیجه میرسد که دلار همچنان به عنوان مهمترین ارز در میان پولهای بین المللی ایفای نقش میکند و همچنین با اینکه یورو از پانسیل مناسبی برای کاربرد در ذخایر ارزی برخوردار است،اما دارای سهم کمتری نسبت به دلار بوده و بخش عمدۀ ذخایر ارزی کشور به شکل دلار نگهداری میشود.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) همانگونه که ملاحظه میشود در نمودارهای مربوط به سه کشور روسیه،عربستان و ترکیه،وضعیت ذخایر ارزی و همچنین ذخایر یورو و دلار از اوایل سال(2008)مسیر کاهشی آغاز میکنند که در ارتباط با بحران مالی جهانی است و به نظر میرسد که شدت کاهش در مورد روسیه و عربستان سعودی به دلیل کاهش درآمدهای نفتی بیشتر مشهود است.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) با توجه به نمودار(8)با اینکه سهم یورو در ذخایر ترکیه در ابتدای دوره معرفی یورو بیش از سایر کشورهای مورد مطالعه و در حدود 45 درصد بوده،اما به نظر میرسد طی یک دوره دو ساله سهم این ارز به نحو تقریبا نامحسوسی کاهش مییابد اما در نهایت تقریبا از اواخر سال(2001)روند صعودی به خود گرفته و از اواخر سال(2003)سهم این ارز از سهم دلار پیشی گرفته و در انتهای دوره تحت بررسی،تقریبا 55 درصد از ذخایر را به خود اختصاص میدهد."