چکیده:
هدف از این مطالعه، بررسی اثرات درآمدهای مالیاتی و مخارج جاری و عمرانی به عنوان ابزارهای سیاست مـالی بـر متغیرهـای کلان اقتصادی مانند تولید ناخالص داخلی، سرمایه گذاری کل، مصرف خصوصی و تورم در اقتصاد ایران، با اسـتفاده از داده هـای فـصلی، طی دوره 1373:2 -1385:1 است. در این راستا از الگوی اقتصادسنجی خود رگرسیون برداری استفاده شد . نتایج بدست آمـده حـاکی از آن است که مقدار مالیات، مخارج جاری و عمرانی اث رات مثبت، و نرخ بهره حقیقی، اثـر منفـی بـر تولیـد ناخـالص داخلـی دارد؛ مخـارج عمرانی دارای سهم اندک در ایجاد نوسانات سرمایه گذاری است. با توجه به سهم زیاد مخارج جاری و درآمـد مالیـاتی در ایجـاد نوسـانات تولید ناخالص داخلی، استفاده از مخارج عمرانی به عنوان اهرم سیاسـتگذاری مـالی بـر مخـارج جـاری و درآمـدهای مالیـاتی تـرجیح داده میشود. با عنایت به نتایج بدست آمده، نمیتوان انتظار داشت که مخارج جاری دولت و مالیاتهـا در تـامین ثبـات اقتـصادی از اثرگـذاری کافی بر خوردار باشد.
خلاصه ماشینی:
"اثر سیاست مالی بر متغیرهای کلان اقتصاد ایران: رهیافتی از روش خود رگرسیون برداری دکتر اسمعیل ابو نوری استاد اقتصادسنجی و آمار اجتماعی،بخش اقتصاد دانشگاه مازندران{o*o} دکتر سعید کریمی پتانلار استادیار اقتصاد،بخش اقتصاد دانشگاه مازندران{o**o} محمد رضا مردانی کارشناس ارشد گروه اقتصاد و حسابداری دانشگاه آزاد اسلامی واحد قاینات{o***o} تاریخ دریافت:87/4/3 تاریخ پذیرش:87/10/25 صفحات:143-117 هدف از این مطالعه،بررسی اثرات درآمدهای مالیاتی و مخارج جاری و عمرانی به عنوان ابزارهای سیاست مالی بر متغیرهای کلان اقتصادی مانند تولید ناخالص داخلی،سرمایهگذاری کل،مصرف خصوصی و تورم در اقتصاد ایران،با استفاده از دادههای فصلی، طی دوره 1:1385-2:1373 است.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) برای آزمون همجمعی،اثرات سیاست مالی بر متغیرهای تولید ناخالص داخلی، سرمایهگذاری،مصرف خصوصی و تورم در اقتصاد ایران طی فصلهای 1:1385-2:1373 در قالب مدلهای زیر مورد بررسی قرار گرفته است: (به تصویر صفحه مراجعه شود) که در آنها PDGL لگاریتم تولید ناخالص داخلی، RTL لگاریتم درآمدهای مالیاتی، لگاریتم مصرف خصوصی CPL،RAJL لگاریتم مخارج جاری، RMOL لگاریتم مخارج عمرانی، FR نرخ بهره حقیقی، ORG رشد اقتصادی برحسب شاخص قیمت خردهفروشی سال 1376 است.
از میان این سه بردار،بردار دوم سازگاری بیشتری با تئوریهای اقتصادی دارد که شکل نرمال شده آن به صورت زیر است: (7)(به تصویر صفحه مراجعه شود) معادله(7)اثر مثبت مخارج عمرانی و نرخ بهره حقیقی؛ولی اثر منفی مالیاتها بر سرمایهگذاری کل را بیان میدارد.
طبق تابع عکس العمل،اثر شوکهای مخارج عمراین و درآمدهای مالیاتی به ترتیب تا دوره دوم و سوم بشدت کاهش؛ولی از دوره پنجم به بعد در یک مقدار مشخص یکنواخت میشود:همانگونه که در نمودار تجزیه واریانس نشان داده شده است،با افزایش دورهها سهم متغیر سرمایهگذاری در بیثباتی ایجاد شده کاهش مییابد."