چکیده:
نظریة کارکردگرایی یکی از چند نظریة کلاسیک در جامعهشناسی است که چارچوب روششناختی آن را امیل دورکیم پایهگذاری کرده و گسترة آن از فرانسه به اروپا و آمریکا بسط یافته است. این مقاله نه تحلیلی ماهوی از نظریة کارکردگرایی دورکیم، بلکه تحلیلی است از سنخ مباحث متاتئوریک که به سبک روششناسی بنیادین علم به بررسی مبانی معرفتشناختی و وجودشناختی نظریههای علمی میپردازد. با تحلیل این نظریة با روششناسی بنیادین، مبانی هستیشناختی، انسانشناختی و معرفتشناختی نظریة دورکیم و مسیر تولید آن را آشکار ساخته و از این طریق، زمینة نقد و بررسی آن را فراهم آورده است. میتوان گفت، نظریة کارکردگرایی دورکیم از نظر هستیشناختی، معرفتشناختی و انسانشناختی دچار تقلیلگرایی شده است و این تقلیلگرایی آن را با نقدهای اساسی مواجه میسازد
One of the classic theories in the field of sociology is functionalism. The methodological framework of this theory was established by Emil Durkheim and it developed in France and spread to Europe and America. This paper does not seek to analyze the nature of Durkheim's functionalism; rather، it is a kind of analysis meta-theoretical subjects which investigate the epistemological and ontological principles of scientific by adopting following fundamental methodology. The ontological، anthropological and epistemological principles of Durkheim's theory are made clear by analyzing it by fundamental methodology and this prepares the grounds for criticizing it. It can be said that in the view of ontology، epistemology and anthropology، Durkheim's theory of functionalism has fallen into reductionism which made this theory open to serious criticisms.
خلاصه ماشینی:
"آنچه در این مقاله ارائه خواهد شد، تحلیل ماهوی نظریة کارکردگرایی دورکیم نیست، بلکه تحلیلی است از سنخ مباحث متاتئوریک که به سبک روششناسی بنیادین علم و بررسی زمینهها و عوامل معرفتشناختی و وجودشناختی نظریههای علمی میپردازد.
بخش اول: زمینههای وجودی معرفتی در این بخش به بررسی روابط معرفتی و منطقی یک نظریة علمی با عناصر و اجزای دورنی و بیرونی آن میپردازیم: مبادی نظریة کارکردگرایی دورکیم منظور از مبانی هر علم، یک سلسله شناختهایی است که پیش از پرداختن به طرح و حل مسائل هر علمی به آنها نیازمندیم و میتوان مبادی و اصول موضوعة هر علم را به مبادی هستیشناختی، معرفتشناختی و انسانشناختی تقسیم کرد.
219 بررسی مبانی وجودشناختی نظریة کارکردگرایی دورکیم نشان میدهد که این نظریه نیز بهشدت از زمینههای اجتماعی، سیاسی و اقتصادی عصر دورکیم متأثر میباشد و پاسخی برای مسائل و مشکلات اجتماعی آن زمان است.
No. 3, Summer 2011 جنیفر له مان، ساخت شکنی دورکیم، ترجمه شهنار مسمی پرست، ص11 راب استونز، متفکران بزرگ جامعه شناسی، ترجمة مهرداد میردامادی، ص91 محمد تقی فعالی، درآمدی بر معرفت شناسی معاصر و دینی، ص285 ایرج ساعی و دیگران، زندگی جامعه شناسان بزرگ، ص 106 حسین ابوالحسین تنهایی، نظریههای جامعه شناسی، ص120 احسان نراقی، علوم اجتماعی و سیر تکوینی آن، ص120 یان کرایب، نظریههای مدرن در جامعه شناسی از پارسونز تا هابرماس، ترجمه محبوبة مهاجر، ص27 یان کرایب، نظریههای کلاسیک، ترجمة شهناز مسمی پرست، ص154 محمد امزیان، روش تحقیق علوم اجتماعی، ترجمه عبدالقادر سواری، ص36-35 همان، ص40-39 امیل دورکیم، تقسیم کار، ترجمه باقر پرهام، ص33 استیون سیدمن، کشاکش آرا در جامعه شناسی، ترجمه جلیلی هادی، ص97 گیبسون بوریل، و گارت مورگان، نظریههای کلان جامعهشناسی و تجزیه و تحلیل سازمان، ترجمه محمدتقی نوروزی، ص15 امیل دورکیم، فلسفه و جامعهشناسی، ترجمه فرحناز خمسهای، ص128 امیل دورکیم، خودکشی، ترجمه نادر سالارزادهامیری، ص31 امیل دورکیم، فلسفه و جامعهشناسی، ص52 حسین ابوالحسین تنهایی، همان، ص105 همان، ص39 غلامعباس توسلی، نظریههای جامعه شناسی، ص 203."