چکیده:
گزینش استراتژیهای تشویق صادرات و یا جایگزینی واردات و یا ترکیبی از این دو
لزوما منجر به ایجاد تعادل در تراز تجاری و تعادل در عرشه و تقاضای ارز
نمیگردد.بهطور مثال، سیاست تشویق صادرات و آزادسازی بازار ارز به تنهایی منجر به
تعادل در بخش تجارت خارجی و یا تعادل در تراز پرداختهای جاری نمیگردند، بکله این
سیاستهای در یک فضای مناسب اقتصاد کلان و با اجرای مجموعهای از سیاستهای مناسب
مالی و پولی شانس بیشتری برای توفیق خواهند داشت.باتوجه بهنکات فوق و نقش کلیدی
ارز و اهمیت محدودیت تراز پرداختها برای اقتصاد ایران، بهویژه در نظر گرفتن
محدودیت دسترسی به بازارهای بین المللی سرمایه، در این مطالعه یک الگوی سنجی برای
تحلیل اثر متغیرهای کلان(متغیرهای مالی، پولی و ارزی)بر تراز تجاری(خالص دریافتهای
ارزی بات صادرات و واردات کالا)ارایه میشود.با شناسایی روابط اساسی بین متغیرهای
کلان و اثر متغیرهایی چون هزینههای ولت و نرخ ارز بر تقاضای کل، سطح قیمتها، نرخ
واقعی ارز، صادرات، مصرف و سرمایهگذاری میتوان مجموعهای از سیاستهای مناسب برای
رشد صادرات غیر نفتی که با هدف ثبات نسبی قیمتها و رشد تولید ناخالص داخلی سازگار
باشد را تدوین نمود.در این مقاله، چهارچوبهای مختلف نظری برای مطالعه متغیرهای اساسی کلان و تراز
تجاری بهطور اجمالی بررسی میگردند، آنگاه باتوجه به شرایط و خصیصههای اقتصاد
ایران یک الگوی کلان سنجی انتخاب، و آثار سیاستهای کلان بر تراز تجاری برمبنای این
الگو، تخمینزده شده و شبیهسازی میگردد.
خلاصه ماشینی:
"1-معادلات رفتاری 2-اتحادها 3-متغیرهای درونزا tP ، سطح قیمتها؛ tX ، صادرات غیر نفتی(واقعی)؛ 2M ، نقدینگی؛ xaT ، مالیات مستقیم؛ tmP ، قیمتهای وارداتی، شاخص کالاهای وارداتی(بانک مرکزی)؛ dy ، درآمد قابل تصرف واقعی؛ y ، درآمد واقعی(تولید ناخالص ملی به قیمت ثابت 1361)؛ DA ، تقاضای کل؛ C ، هزینه مصرف واقعی؛ RT ، کل درآمدهای دولت؛ tPI ، سرمایهگذاری خصوصی واقعی؛ SCMI ، واردات کل کالا واقعی SCMIT ، کل واردات کالا و خدمات واقعی؛ esabM ، پایه پولی؛ xP ، قیمتهای صادراتی؛ ACR ، تراز حساب جاری؛ aC ، تراز حساب اسمی my ، مالیات بر واردات؛ 4-متغیرهای برونزا liorg ، درآمد دولت حاصل از نفت(به قیمت جاری)؛ T ، روند زمانی؛ E ، نرخ مؤثر ارز؛ RR ، تکانه عرضه؛ PCD ، اعتبارت عطایی به بخش خصوصی(به قیمت جاری)؛ tRliO ، درآمدهای ارزی(نفتی)(به دلار)؛ G ، هزینههای دولتی(به قیمت جاری)؛ lioX ، صادرات نفتی واقعی(میلیارد ریال)؛ mtO ، سایر اقلام پایه پولی(به قیمت جاری)؛ RF ، خالص ذخایر ارزی در پایه پولی(ریال)؛ IFN ، خالص درآمد عوامل خارجی؛ xathto ، سایر درآمدهای مالیاتی و غیر مالیاتی(به قیمت جاری، میلیارد ریال)؛ PDGP ، شاخصی از درآمد کشورهای خارجی که به جمهوری اسلامی ایران مبادله تجاری دارند؛ Z ، سایر موارد بدهی به بانک مرکزی، از جمله بدهی بانکه به بانک مرکزی(میلیارد ریال)؛ XEF ، تفاضل بین نرخ بازار و رسمی ارز mm ، ضریب فزاینده پول 5-متغیرهای مجازی 68D ، برای منظور کردن تغییر در سیاستهای بازرگانی و مقرارات ارزی بر مالیات بر واردات در سال 1368؛ MUD ، اثر جنگ تحمیلی 8 ساله؛ VD ، اثر افزایش یکباره صادرات بعد از اختنام جنگ؛ EMUD ، اثر تغییرات نرخ ارز از سال 1373 به بعد؛ 2D ، اثرات تغییرات ساختاری در دوره پس از انقلاب؛ 65D ، آغاز سیاستهای چند نرخی ارز؛ xD ، اثر تک نرخی ارز در سال 1372 DDD ، اثر تکانه نفتی 1353 بر مصرف خصوصی؛ rD ، اثر تکانه اقتصادی انقلاب در سال 1357."