چکیده:
ایجاد بستر رقابت و حذف انحصارات از جمله مقولات بحث برانگیز اقتصاد ایران می باشد ولی هنوز اقدام جدی و موثر برای توسعه فضای رقابتی در بازارهای ایران به ویژه بخش صنعت صورت نگرفته است. تنظیم لایحه ضد انحصار و حقوق مصرف کنندگان از اقدامات ضروری برای ایجاد فضای رقابت و حذف رفتارهای انحصاری و غیر رقابتی می باشد. تدوین قوانین و مقررات ضد انحصار بدون شناخت ساختار و عملکرد بازارها امکان پذیر نیست. تمرکز بازار ازجمله متغیرهای ساختاری است که از آن برای اندازه گیری سطح فعالیت های رقابتی و انحصاری در کارهای تجربی استفاده می گردد. در این مقاله رقابت و انحصار در بازارهای صنعتی ایران از مجرای تمرکز مورد بررسی قرار می گیرد. یافته های ما دلالت بر آن دارد که بازارهای صنعتی ایران به شدت متمرکز می باشند و سهم بالایی از ارزش ایجاد شده دربخش صنعت متعلق به بازارهای انحصاری است و به علاوه تعداد محدودی از کارخانه های صنعتی ایران بر درصد قابل توجهی از بازارهای صنعتی مسلط می باشند. محاسبه شاخص تمرکز برحسب متغیرهای مختلف دلالت بر آن دارد که در بخش صنعت ایران و به ویژه در صنایع متمرکز، بنگاههای بزرگ گرایش به کاربرد فن آوری سرمایه بردارند.
خلاصه ماشینی:
"در این مقاله درصدد محاسبه اندازه تمرکز در بازارهای بخش صنعت ایران میباشیم تا
است که تعداد بنگاههای بازار را معکوس نموده تا اندازه تمرکز برحسب این شاخص محاسبه
نسبت تمرکز n بنگاه:این شاخص به دو صورت قابل تعریف و محاسبه است.
نسبت تمرکز چهار(پنج)بنگاه عبارت است از سهم بازار چهار(پنج)بنگاه بزرگ صنعت.
ده،پنجاه،صد،صد و پنجاه و دویست شرکت بزرگ از فروش بخش صنعت برای سالهای 66، 67،70،71،72،73 درج شده است.
در بحث فوق اندازه تمرکز در صنایع دو رقمی برحسب شاخص HHI محاسبه شد و
در جدول(5)تمرکز برحسب نسبت تمرکز پنج بنگاه برای صنایع دو رقمی ایران درج شده
1. شاخص نسبت تمرکز پنج بنگاه دلالت بر آن دارد که صنایع تولید فلزات اساسی،صنایع
در این بخش ابتدا اندازه تمرکز در سطح بازارهای صنعتی چهار رقمی محاسبه میگردد و سپس
در جدول(9)توزیع فراوانی صنایع برحسب نسبت تمرکز پنج بنگاه درج شده است.
یافتهها دلالت بر آن دارد که نسبت تمرکز پنج بنگاه برحسب فروش در سال 1368 برای 68 صنعت از 77 صنعت بیش از 40 درصد و برای 9 صنعت کمتر از 40 درصد میباشد.
مأخذ:همان بنابر این ملاحظه میشود که در تمامی سالها تعداد زیادی از صنایع چهار رقمی از رقابت مؤثر
میشوند و سهم بالایی ز ارزش افزوده بخش صنعت در بازارهای صنعتی به صورت انحصاری ایجد شده است.
2/77 درصد بود و در همین سال تنها در 9 صنعت رقابت مؤثر وجود داشت و سهم این صنایع از
بخش صنعت ایران از تمرکز بالایی برخوردار است و تعداد اندکی بنگاه سهم بالایی از"