چکیده:
یکی از سیاست های اساسی دولت ایران در توسعه روستایی، تنوع بخشیدن به اقتصاد روستا، جلوگیری از مهاجرت بی رویه از مناطق روستایی به مناطق شهری، کاهش نابرابری های فضایی بین مناطق شهری و روستایی از طریق استقرار صنعت در روستا و در قالب ایجاد شهرک های صنعتی است. پژوهش حاضر با هدف شناخت و تحلیل اثرات مثبت و منفی شهرک صنعتی شباب از توابع شهرستان شیروان و چرداول، استان ایلام بر روستاهای اطراف آن طراحی شده است. این پژوهش به صورت پیمایشی انجام گرفته، جامعه ی آماری تحقیق را 13000 روستایی ساکن در روستاهای اطراف این شهرک تشکیل می دهند. حجم نمونه از طریق فرمول کوکران 364 نفر برآورد شده و نمونه ها به روش نمونه گیری چند مرحله ای و به صورت تصادفی با انتساب متناسب انتخاب گردیدند. ابزار تحقیق پرسشنامه بود که روایی محتوایی ابزار توسط کارشناسان مطالعات روستایی مورد تایید قرار گرفت. تعیین پایایی آن با انجام پیش آزمون و محاسبه ضریب آلفای کرونباخ مورد تایید قرار گرفت. نتایج تحلیل عاملی تاثیرات مثبت شهرک صنعتی شباب در منطقه نشان می دهد که اثرات اجتماعی (18/32 درصد)، کشاورزی (04/13 درصد)، کالبدی (18/4 درصد)، اقتصادی (28/18درصد) و زیست محیطی (92/5 درصد)، در مجموع60/73 درصد از کل واریانس متغیر وابسته را تبیین می کند. همان طور که از نتایج تحلیل عاملی پیداست، استقرار شهرک صنعتی مورد نظر از لحاظ اجتماعی و اقتصادی دارای اثرات مثبت بیشتری نسبت به اثرات منفی این دو عامل می باشد. بنابراین می توان ادعا نمود که شهرک صنعتی شباب در توسعه ی روستاهای پیرامونی خود موثر بوده است
خلاصه ماشینی:
"جدول ٣- عامل های استخراج شده از تحلیل عاملی اثرات منفی شهرک صنعتی شباب (رجوع شود به تصویر صفحه) مأخذ: یافته های نگارندگان ، ١٣٨٩ نتایج جدول شماره ٤ نشان میدهد که متغیرهای تشکیل دهنده عامل اول عبارتند از : مصرفی شدن خانوارها، اثر سوء بر بازارهای سنتی روستا، ترک تحصیل فرزندان برخی خانوارها، تأمین اغلب نیروی کار شهرک صنعتی از شهرها، کاهش علاقه - ی فرزندان روستاییان به کشاورزی، کاهش نیروی کار جوان در بخش کشاورزی و به کارگیری گروه های خاص از افراد روستایی که با توجه به این متغیرها عامل اول ، اثرات اجتماعی نامیده شد که این عامل برای شهرک مورد نظر ٢٧/٨٢ درصد کل واریانس را تبیین کرد.
جدول ٥- عامل های استخراج شده از تحلیل عاملی اثرات مثبت شهرک صنعتی شباب (رجوع شود به تصویر صفحه) نتایج جدول شماره ٦ نشان میدهد که متغیرهای تشکیل دهنده عامل اول با عنوان اثرات اجتماعی، شامل : مهاجر پذیر- شدن روستاها، کاهش مهاجرت به شهرها، افزایش فرصت های اشتغال در روستاها، بالا رفتن آگاهی و تخصص در بین روستاییان ، افزایش فرصت ادامه تحصیل فرزندان روستاییان ، دسترسی راحت تر روستاییان به تولیدات صنعتی، فراهم شدن زمینه اشتغال برای تحصیل کردگان روستایی منطقه ، فراهم شدن زمینه اشتغال فصلی کشاورزان ، افزایش فرصت اشتغال در روستاها و بهبود کمی و کیفی وسایل حمل و نقل در روستاهای منطقه که با توجه به این متغیرها عامل اثرات اجتماعی نامیده شد، که برای شهرک صنعتی شباب ٣٢/١٨ درصد کل واریانس را تبیین می کند."