چکیده:
خشکسالی به عنوان یک مخاطره طبیعی، از دیرباز در پهنه ی وسیع کشورهای مختلف به خصوص مناطق گرم و خشک به کرات وقوع یافته و می یابد. اثرات تخریبی ناشی از وقوع این مخاطره طبیعی به کندی پدیدار گردیده و سبب افت و از بین رفتن محصولات کشاورزی، غذا، نابسامانی های اقتصادی و اجتماعی و حتی بحران های محیطی می گردد. بدون تردید، نخستین گام به منظور مقابله با خشکسالی و پیامدهای آن، شناخت و درک دقیق این پدیده و تاثیرات ناشی از آن در ابعاد مختلف است، تا بتوان بر اساس آن، راهبردها و راه کارهای اثربخشی را در این زمینه تدوین کرد و به کار گرفت. پژوهش حاضر از نظر روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی، از نظر ماهیت؛ کاربردی و از نظر نحوه گردآوری داده ها، از نوع تحقیقات کتابخانه ای- میدانی قلمداد می شود. جامعه آماری تحقیق را 35روستای شهرستان ابرکوه تشکیل داده اند که با استفاده از روش نمونه گیری طبقه بندی شده 8 روستا برای انجام تحقیق انتخاب شده اند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی (شامل فراوانی، انحراف معیار و میانگین) و آمار استنباطی (شامل تحلیل عاملی) و همچنین به منظور بررسی پایش خشکسالی از شاخص معتبر استاندارد بارش (SPI) استفاده شده است. نتایج به دست آمده بر اساس شاخص SPI حاکی بر آن است که این شهرستان طی این دوره در وضعیت خشکسالی به سر می برده است. همچنین نتایج یافته های تحلیل عاملی و بررسی تولیدات زراعی و باغی، نشان می دهد که خشکسالی های پیاپی، خسارت های اقتصادی جبران ناپذیری را پیکره روستاهای این شهرستان وارد کرده است.
The purpose of this study is to evaluate the present and desired rural tourism in Amol، Babol، Babolsar، and Sari provinces with marketing mix. In the present study، the under-investigation components of marketing mix consist of seven components (7P) of place، planning and management، evidences and physical facilities، publicity، people and staffs، price، and products. In line with this، field study and descriptive-analytic research method have been used، and the data has been collected according to researcher-made 48-question questionnaire in which the related items have been chosen regarding the features of geographical tourism. The staffs of Cultural Heritage and Tourism Organizations and Municipality were the sample and all of them have been tested from among the experts at this issue (N=90). The data analysis has been carried out by SPSS Software، and Mean Tests، Chi-Square، Wilcoxon and Friedman. To measure the significant difference between marketing mix items in two present and desired conditions by Wilcoxon test is an indication of the difference between the two compared conditions. Friedman test has been used for ranking the amount of effectiveness of components in the development of rural tourism and the results show the high importance of propaganda، people، and product components regarding the testable in having influence on the development of rural tourism in Amol،Babol، Babolsar، and Sari provinces. Finally، it was found that the combination made of mixing the seven mentioned components with the significant level of 0/00 and the level of allowable error of 0/05 has the following capabilities; firstly، it shows the present condition of rural tourism marketing in the region well. Secondly، it results in the promotion of the level of rural development through expanding rural tourism in the studied region.
خلاصه ماشینی:
"با توجه به نتایج تحقیق راهکارهایی همچون مدیریت ریسک ، تدوین طرح های آماده سازی و مقابله با بحران آب ، نظارت بر منابع ، ملاحظات زیست محیطی، بالا بر دن سطح آگاهی مردم از طریق برنامه های آموزشی و ترویجی، افزایش همکاری بین بخش اجرایی و تحقیقاتی برای کاهش تأثیرات ناشی از خشکسالی پیشنهاد شده (٣ :١٩٩٦,Walker and Thers).
همچنین به منظور مطالعه دقیق تأثیرات خشکسالی بر اقتصاد این شهرستان از آمار کشاورزی شهرستان ابرکوه شامل عمده - ترین محصول زراعی (گندم ) و باغی (زردآلو) و تغیرات آبی (زیر زمینی) این شهرستان طی سال های مورد مطالعه پرداخته شده است .
همان طور که از نتایج شاخص استاندارد شده بارش (SPI) مشخص میشود شهرستان ابرکوه با متوسط بارندگی ٦٤ میلی متر در اکثریت سال های زراعی خود دچار خشکسالی بوده به طوری که طی دوره مورد بررسی تنها در سال های زراعی ٢٠٠٠، ٢٠٠١، ٢٠٠٣، ٢٠٠٦ این شهرستان با متوسط بارندگی بسیار ناچیز ١٠٩.
با توجه به نتایج تحلیل عاملی مشخص میشود، یکی از مهم ترین تأثیرات وقوع خشکسالی در منطقه ، کاهش سطح درآمد حاصل از تولید محصولات زراعی و دامی بوده است ، که دلیل اصلی آن ، کاهش آب های زیرزمینی شهرستان به دلیل کاهش نزولات جوی شهرستان ابرکوه و خشکسالیهای متوالی این شهرستان بوده است .
البته در این میان به دلیل تأثیرات سوء خشکسالی بر مراتع روستا و کاهش کیفیت و از بین رفتن بخش زیادی از آن ها، فعالیت های دامداری در منطقه نیز به شدت تحت تأثیر قرار گرفته و با کاهش تولیدات مواجه شده است ."