چکیده:
نخبگان علمی به مثابه اصلی ترین رکن بنگاه های تولید دانش نظیر دانشگاه ها و پژوهشگاه ها، بیشترین نقش را در فرآیند توسعه جوامع ایفا می کنند. لذا مهاجرت تحصیل کردگان و متخصصین، کشور را به سمت توسعه نیافتگی سوق می دهد و شکاف آن را با کشورهای توسعه یافته عمیق تر می کند. یکی از موضوعاتی که بر جریان خروج نخبگان از کشورهای درحال توسعه تاثیر قابل توجهی دارد، نظام حقوق مالکیت فکری می باشد. حقوق مالکیت فکری از طریق ایجاد فضای مناسب اقتصادی برای فعالیت نخبگان نقش بسیار مهمی در مهاجرت نخبگان ایفا می کند. چراکه حمایت از حقوق مالکیت فکری موجب تشویق، تقویت و اشاعه فعالیت ها و خلاقیت های علمی، تحقیقاتی، صنعتی، فکری و هنری و در نهایت باعث کاهش انگیزه مهاجرت نخبگان خواهد شد. در همین راستا هدف این مطالعه بررسی تاثیر حمایت از حقوق مالکیت فکری بر مهاجرت نخبگان از دو گروه کشورهای منتخب درحال توسعه و توسعه یافته به ایالات متحده آمریکا طی دوره زمانی 1996-2009 با رهیافت پانل دیتا متوازن می باشد. یافته های مطالعه حاکی از آن است که حمایت از حقوق مالکیت فکری ارتباط منفی بر مهاجرت نخبگان در در هر دو گروه کشورهای درحال توسعه و توسعه یافته دارد. متغیر انباشت مهاجرت نخبگان و شکاف رفاهی مابین کشورهای مبدا و مقصد به طور مثبت مهاجرت نخبگان را متاثر می کند. متغیر سرمایه انسانی نیز در کشورهای توسعه یافته ارتباط مثبت و معنادار و در کشورهای درحال توسعه ارتباط منفی و معناداری بر مهاجرت نخبگان دارد. همچنین کنترل فساد به طور منفی مهاجرت نخبگان را تحت تاثیر قرار می دهد.
It is well known that brain drain has retarding effect on economic growth and development. One of the factors that have a significant effect on flow of brain drain from developing countries is recognition of intellectual property rights by state. Protection of intellectual property rights encourages، strengthens and promotesscientific، industrial، intellectual، and artistic activities and creativities، by reducing the incentives of intellectual elites to migrate. The purpose of this study is to investigate the effect of protection of intellectual property rights on brain drain from a set of selected developing and developed countries to the United States during the period of 1996-2009 using balanced panel data approach. Results of this study show a negative relationship between protection of intellectual property rights and brain drain in both the developed and developing countries. Variables of number of skilled immigrants in the host country and welfare gap between source and destination country (USA) has a positive relationship with the variable of brain drain. Also human capital variable has positive and significant relationship in developed countries and it has significant negative relationship in developing countries on brain drain. Also Control of corruption negatively affect brain drain.
خلاصه ماشینی:
"در همین راستا هدف این مطالعه بررسی تاثیر حمایت از حقوق مالکیت فکری بر مهاجرت نخبگان از دو گروه کشورهای منتخب در حال توسعه و توسعهیافته به ایالات متحده آمریکا طی دوره زمانی196-2009 با رهیافت پانل دیتا متوازن میباشد.
نتایج این مطالعه نشان داد حمایت قوی از حقوق مالکیت فکری هم در کشورهای در حال توسعه و (1)- namssorG&nihc (2)- kirdoR&nawiD (3)- nampleH (4)- iaL (5)- redeienhcS (6)- uiQ&eaL (7)- nhuK&dnalsuAcM (8)- hsaN کشورهای توسعهیافته،موجب جذب نخبگان و افزایش انگیزه برای فعالیت میباشد.
بنابراین در این راستا پیشنهاداتی در خصوص کاهش عوامل دافعه و افزایش جذب نخبگان در کشورهای مورد مطالعه(مخصوصا در کشورهای در حال توسعه)ارائه میگردد: *تدوین و اجرای قوانین مناسب جهت حمایت از حقوق پژوهشگران،مخترعان و مبتکران و اتخاذ سیاستهای کلان اقتصادی جهت انحراف قیمت نسبی عوامل تولید به نفع محصولات عرضهشده توسط نخبگان؛ *جهتگیری نظام قانونگذاری در راستای اتخاذ قوانین موثر و تسهیلات لازم برای فعالیت نخبگان مانند تخفیفات مالیاتی،دادن وام با بهره پایین و غیره؛ *ایجاد نظام جامع و کارآمد برای ارزیابی و نظارت بر فعالیتها و نحوه استفاده از منابع تحقیقاتی و میزان کارآیی و اثربخشی آن؛ *ارتباط عمیق بین دانشگاهها با بخشهای تولیدی و تحقیقاتی و بسترسازی برای مشارکت نخبگان در تصمیمات اقتصادی،سیاسی،اجتماعی و فرهنگی؛ *تلقی پژوهش به عنوان یک اقدام جهت دستیابی به توسعه و توجه به مطالعات کارشناسی و به کارگیری نتایج و یافتههای پژوهشی در بخشهای قانونگذاری،سیاستگذاری،اجرایی و تولیدی؛ *اتخاذ سیاستهایی در حهت فراهم آوردن امکان تحصیل و پژوهش برای همه افراد جامعه؛ *اتخاذ سیاستهایی جهت جلوگیری از رشوهخواری، رانتجویی افراد ذی نفوذ و اختلاس و همچنین مبارزه با آن."