چکیده:
نیاز به انرژی الکتریکی در کشورهای درحالتوسعه، از جمله ایران، روزبهروز در حال افزایش است. پاسخگویی به این نیاز، مستلزم ساخت نیروگاههای متعدد و به تبع آن سرمایهگذاری فراوان است. باتوجه به منابع محدود دولت، تامین مالی پروژههای نیروگاهی از طریق جلب مشارکت بخش خصوصی و جذب سرمایههای غیردولتی میتواند بهعنوان راهکاری مناسب جهت تامین مالی این پروژهها درنظرگرفتهشود. یکی از روشهای مناسب جهت استفاده از سرمایة بخش خصوصی در پروژهها، استفاده از رویکرد تامین مالی پروژهای است. این رویکرد، ریسکهای متنوعی برای ارکان پروژه دارد، که بدون شناسایی و مدیریت این ریسکها موفقیت این پروژهها با چالش روبرو میگردد. بیمه بهعنوان یکی از مکانیسمهای انتقال ریسک میتواند نقش بسزایی در کاهش ریسکهای متنوع این پروژهها داشته باشد. بیمه نه تنها توانایی کاهشدادن ریسکهای شرکت پروژه و پیمانکاران را دارد، بلکه میتواند بهعنوان یک ابزار تضمینی مطمئن، نقش مهمی در جذب وام توسط بخش خصوصی داشته باشد. شرکتهای بیمه نیز با آشنایی با این پروژهها و ریسکهای خاص آنها، میتوانند با ارائه بیمههای متناسب، نقش مهمتری در این بازار ایفا نمایند. در این مقاله ریسکهای پروژههای سرمایهگذاری نیروگاهی (پروژههایی که با نظامهای اجرایی BOO و BOT توسط بخش خصوصی اجرا میشوند) در سازمان توسعه برق ایران و همچنین بیمههای موجود در صنعت بیمه که قابل استفاده در این پروژهها میباشند، شناسایی شدند. نتایج تحقیق فوق بدین شرح است: ریسک در این پروژهها به سه طبقه ریسکهای دورة ساخت، ریسکهای دورة بهرهبرداری و ریسکهای مشترک دو فاز تقسیم میگردد. به موازات این 3 گروه ریسک، بیمههای متناظری وجود دارد. بهطورکلی بیمههای قابل استفاده در این پروژهها به بیمههای مهندسی معروف هستند. اغلب بیمههای امول در دورة ساخت و بیمههای عدمالنفع در دورة بهرهبرداری پروژه استفاده میگردند. برای پوششدادن ریسکهای سیاسی از بیمة ریسکهای سیاسی میتوان استفاده کرد، که بهرهگیری از آنها بسیار پرهزینه و با شرایط بسیار خاصی امکانپذیر است.