چکیده:
این مقاله به بررسی معنی شناختی مفهوم انتزاعی و دینی «بصیرت» در زبان قرآن، در چارچوب نظریه شناختی استعاره پرداخته است و در پی یافتن پاسخ برای این پرسش هاست که اولا « بصیرت» در زبان قرآن به مدد چه ساز و کار های شناختی، مفهوم سازی می شود؟ دیگر آن که، ساز و کار های شناختی شناسایی شده چگونه با یکدیگر ارتباط دارند؟ و در نهایت آن که مبانی تجربی و دینی چگونه با هم تلفیق می شوند؟ بررسی عبارات زبانی یا کانون های استعاری «دیدن و شنیدن» نشان می دهد که قرآن برای مفهوم سازی بصیرت از سه شیوه استعاره مفهومی، مجاز مفهومی و طرحواره های تصوری استفاده کرده است. در مفهوم سازی «بصیرت» از حوزه های حسی دیدن و شنیدن، شده است. مبانی استعاره ها و طرحواره های مذکور، تجربه جسمانی انسان از اعضای چشم و گوش در جهان واقع است، اما محتوای دینی قرآن، بر نوع الگوبرداری از مبدا به مقصد تاثیر می گذارد.
خلاصه ماشینی:
"بررسی مفهوم «بصیرت » در زبان قرآن در چارچوب معنی شناسی شناختی 1 شیرین پورابراهیم 2 ارسلان گلفام 3 فردوس آقاگلزاده 4 عالیه کرد زعفرانلو کامبوزیا چکیده ایـن مقالـه بـه بررسـی معنـی شـناختی مفهـوم انتزاعـی و دینـی «بصـیرت » در زبـان قـرآن ، در چـارچوب نظریـة شـناختی اسـتعاره پرداختـه اسـت و در پـی یـافتن پاسـخ بـرای ایـن پرسـش هاسـت کـه اولا « بصـیرت » در زبـان قرآن بـه مـدد چـه سـاز و کـارهـای شـناختی ، مفهـوم سـازی مـی شـود؟ دیگـر آن کـه ، سـاز و کـارهـای شـناختی شناسایی شده چگونه با یکدیگر ارتبـاط دارنـد؟ و در نهایـت آن کـه مبـانی تجربـی و دینـی چگونـه بـا هـم تلفیـق مـی شـوند؟ بررسـی عبـارات زبـانی یـا کـانون هـای اسـتعاری «دیـدن و شـنیدن » نشـان مـی دهـد کـه قـرآن بـرای مفهوم سـازی بصـیرت از سـه شـیوه اسـتعارة مفهـومی ، مجـاز مفهـومی و طرحـواره هـای تصـوری اسـتفاده کـرده اســت .
حوزة مقصد حوزه مبدأ دانستن / فهمیدن / دیدن شناختن / درک کردن دین تصویر ١) حوزه های مبدأ و مقصد در استعارة « دانستن به مثابه دیدن است » تصـویر زیـر نمـایش دهنـدة الگـوبرداری هـای اساسـی از حـوزة مبـدأ «دیـدن » بـه حـوزة مقصـد «فهمیـدن و بصیرت » است : (بتصویر صفحه مراجعه شود) تصویر ٢) الگوبرداری بین حوزه های دیدن و دانستن الگوبرداری های استعاری ، زیرساخت بسیاری از عبارات قرآنی است : (٦) اللــه ولــی الــذین ءامنــوا یخــرجهم مــن الظلمــت إلــی النــور و الــذین کفــروا أولیــاؤهم الطــاغوت یخرجونهم من النور إلی الظلمت أولئک أصحب النار هم فیها خلدون (٢٥٧ بقره ) 6 بر اساس مثال (٦)، خدا انسـان را بـه سـوی نـور کـه همـان منبـع یـا وسـیلة دیـدن اسـت هـدایت مـی کنـد و شیطان و طاغوت انسان را به سوی ظلمت که در آن انسـان قـادر بـه دیـدن نیسـت مـی بـرد."