چکیده:
در این مقاله سعی می شود نوع مقوله تهی در کنترل اجباری (obligatory control) به درون متمم التزامی در زبان فارسی تشخیص داده شود. در این زمینه سه فرضیه اصلی مطرح می شود. بر اساس فرضیه اول متمم التزامی در ساخت کنترلی به علت ناقص بودن زمان ، ناخودایستا (nonfinite) و مقوله تهی از نوع ضمیر مستتر (PRO) است. طبق فرضیه دوم متمم التزامی خودایستا (finite) است و مقوله تهی در کنترل اجباری در متمم التزامی ، از نوع ضمیر ناملفوظ (pro) است و در فرضیه سوم علیرغم خودایستا بودن متمم التزامی، مقوله تهی همچنان ضمیر مستتر فرض می شود. در این مقاله با ارائه دلایلی مبنی بر خودایستا بودن متمم التزامی فرضیه اول رد می شود وسپس نشان داده می شود که برخلاف فرضیه دوم مقوله تهی در کنترل اجباری در زبان فارسی، رفتاری متفاوت با ضمیر ناملفوظ دارد. بنابراین از آنجا که مقوله تهی همانند ضمیر مستتر دارای کنترل کننده موضعی (local) و دارای خوانش باز (sloppy) و تعبیر به خود (De-se) است فرضیه سوم تایید می شود.
خلاصه ماشینی:
"خودایستایی و مقولة تهی در ساخت کنترل اجباری زبان فارسی 1 رضوان متولیان چکیده در این مقالـه سـعی مـی شـود نـوع مقولـة تهـی در کنتـرل اجبـاری (obligatory control) بـه درون مـتمم التزامـی در زبان فارسـی تشـخیص داده شـود.
موضوع قابل ذکـر ایـن اسـت کـه علـی رغـم رفتـار متفـاوت مقولـة تهـی در سـاخت کنترل کامل و نـاقص ، مـی تـوان بـا اسـتفاده ازآزمـون هـای بـه کارگرفتـه شـده توسـط لانـدا (١٩٩٩) کـه در ادامـه آمده است ، نشان داد که در هر دو نوع مقولة تهی دارای خوانشی شبیه ضمیر مستتر است : الف ) مقولة تهـی در سـاخت کنتـرل کامـل و نـاقص بـرخلاف ضـمیر نـاملفوظ از لحـاظ ارجـاعی آزاد نیسـت 2 و دارای کنترل کنندة موضعی است که به ترتیب در مثال های زیر نشان داده شده است (٣١) رضا j گفت علی i می تواند j*e i/ این کار را انجام دهد.
از سوی دیگر همان طور کـه پیشـتر اشـاره شـد جایگـاه فاعـل تهـی مـتمم التزامـی در سـاخت هـای کنترلـی در زبان فارسی ، جایگاه حالت فاعلی اسـت بنـابراین بـه نظـر مـی رسـد کـه بتـوان فرضـیة سـوم را در ایـن زمینـه پــذیرفت و علــی رغــم خودایســتا بــودن مــتمم التزامــی در زبــان فارســی ، همچنــان رابطــة بــین ضــمیر مســتتر و کنتـرل اجبـاری را حفـظ کـرد.
بنابراین از آنجا که این مقولـه ، رفتـاری شـبیه ضـمیر مسـتتر دارد، بـا وجـود ایـن کـه مـتمم التزامـی خودایستا است و مقولـة تهـی دارای حالـت متعـارف فـاعلی اسـت ، فرضـیة سـوم تأییـد مـی شـود و مقولـة تهـی در ساخت کنترل اجباری در زبان فارسی ، ضمیر مستتر در نظر گرفته می شود."