چکیده:
در دویست سال گذشته جهان با یک انقلاب شهری مواجه شده است و طبق پیش بینی سازمان ملل متحد 80 درصد رشد جمعیت دهه آینده در شهرها اتفاق خواهد افتاد. با این وجود فرصت ها، منابع و امکانات مورد نیاز برای توسعه و تامین نیازهای انسانی به طور مناسب در شهرها تامین نشده است. در هر حال با توجه به انقلاب شهری و مسایل ناشی از آن، گذارهای بسیاری را در جهان شاهدیم که در حیطه برنامه ریزی شهری می توان از گذار برنامه ریزی جامع عقلانی و به تبع آن برنامه ریزی تفصیلی به برنامه ریزی استراتژیک شهری و گذار از برنامه ریزی کل نگر به برنامه ریزی خردنگر و در مقیاس محله ای نام برد. این تحقیق با الهام از این تغییرات و لزوم توجه به شاخص های اجتماعی از قبیل سرمایه اجتماعی، حس تعلق مکانی و ... در برنامه ریزی ها با استفاده از تکنیک های پیمایش و مطالعات اسنادی و استفاده از ابزارهای کمی و مدل SWOT با رویکردی توصیفی و تحلیلی سعی دارد این تغییرات را در برنامه ریزی محله طلاب شهر مشهد بکار برد. نتایج تحقیق که حاصل تکمیل 250 پرسشنامه در بین ساکنان محله و 15 پرسشنامه در بین متخصصان دانشگاهی و کارشناسان شهرداری است، نشان می دهد که محله طلاب شهر مشهد در موقعیتی رقابتی قرار دارد و بایستی سعی کند با استفاده از فرصت های موجود در محیط بیرونی به بهبود نقاط ضعف خود بپردازد. در این رابطه باید راهیردهای آشناسازی ساکنین با روش های مشارکت در قالب مراسم مذهبی؛ افزایش درآمدهای پایدار شهرداری با همکاری واحدهای تجاری و تشکیل شورا و شهرداری محله و واگذاری مسایل اجرایی به مردم و نمایندگان آن ها، را مدنظر قرار دهد.
خلاصه ماشینی:
"برنامهریزی استراتژیک توسعه محلهای با تاکید بر متغیرهای اجتماعی مطالعه موردی محله طلاب شهر مشهد عزت الله مافی:دانشیار جغرافیا و برنامهریزی شهری،دانشگاه فردوسی مشهد،مشهد،ایران* محمد محسن رضوی:دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامهریزی شهری،دانشگاه فردوسی مشهد،مشهد،ایران دریافت:2/3 1390-پذیرش:1390/11/23،صص 130-115 چکیده {IBدر دویست سال گذشته جهان با یک انقلاب شهری مواجه شده است و طبق پیشبینی سازمان ملل متحد 80 درصد رشد جمعیت دهه آینده در شهرها اتفاق خواهد افتاد.
2-2-توسعه محلهای یکی از عوارض منفی الگوی طرحهای جامع سنتی گرایش به کلیتگرایی و یکسانسازی روشها و راه حلها بوده و در واکنش نسبت به جبران این کمبود اساسی است که برنامهریزی راهبردی به برنامهریزی و طراحی در مقیاسهای کوچک و موضوعات محسوس و مشخص انسانی در قلمرو اجتماعات محلی روی آورده است(مهدیزاده،1385:312)،بنابراین امروزه توجه و تأکید برنامهریزی و مدیریت شهری به سطوح پایینتر و خردتر و عینیتری از زندگی شهری معطوف شده است )34:3991,namdeirF( ،اجتماع محلی مناسبترین بستر برای دستیابی به توسعۀ پایدار شهری است،چرا که روابط بومشناسانه با تجارب جمع و تحت میثاق اجتماعی و تعهدات اخلاقی اعضاء ارج گذاشته خواهد شد و شیوه معیشت بهبود سطح زندگی،هماهنگ با ظرفیتهای محیط و با دلسوزی نسبت به یکدیگر و نسلهای آینده برگزیده خواهد شد (صرافی،1379:137)،اهمیت مسئله تا حدی است که آنتونی گیدنز میگوید:موضوع اجتماعی محلی فقط یک شعار انتزاعی در جامعه مدنی و تلاش برای احیای همبستگی محلی نیست،بلکه وسیلهای برای پیشبرد نوسازی اجتماعی و کالبدی محلات،شهرها و مناطق هم شهری محسوب میشود(گیدنز،1378: 89).
3-2-برنامهریزی استراتژیک با استفاده از مدل ROWS الف:ارزیابی عوامل داخلی از بررسی جدول 3 میتوان دریافت که:مجموع امتیازهای نقاط قوت و ضعف(57,2)و نزدیک به میانگین است و این نشان میدهد،محله نسبت به محیط درونی خود واکنشهای نسبتا مناسبی داشته است و توانسته در موقعیتی بینابین قرار گیرد؛ برنامهریزان و ساکنین باید تلاش کنند تا از قوتها حداکثر بهره را ببرند و از ضعفها پرهیز کنند تا بتوانند جایگاه بهتری به دست آورده موقعیت خود را تثبیت کنند."