چکیده:
ارزیابی عملکرد، خود یکی از مقوله های مدیریت عملکرد شهری است و فرآیندی است که از طریق آن می توان اطلاعات مفید و سودمندی در خصوص میزان موفقیت ارائه خدمات شهری و چگونگی اجرا و انجام موثر فعالیت ها از جمله فعالیت های اجتماعی ـ فرهنگی شهرداریها و توفیق پاسخگویی به انتظارات شهروندان به دست آورد. این مقاله برگرفته از یک پروژه تحقیقاتی که هم اینک پس از استقرار آزمایشی، در شهرداری تهران عملیاتی شده و بصورت مکانیزه به اجرا درآمده است. هدف از اجرای این پروژه طراحی و استقرار آزمایشی نظام نوین ارزیابی عملکرد امور اجتماعی و فرهنگی با استفاده از AHP و آنتروپی در شهرداری تهران بوده است. مدل تحلیلی تحقیق با بهرهگیری از مطالعات پایه، اکتشافی، میدانی و تطبیقی، طراحی و پس از تایید، برای استقرار آزمایشی به کارگرفته شد. جامعه آماری پروژه تحقیقاتی را مدیران کل و کارشناسان ادارات کل و سازمانهای معاونت امور اجتماعی و فرهنگی و نیز معاونین اجتماعی و فرهنگی مناطق 22 گانه تشکیل میدادند که از میان آنان در دو مرحله تعداد 196 نفر با استفاده از روش نمونهگیری طبقهای و 60 نفر با استفاده از روش غیر احتمالی هدفمند انتخاب شدند. داده های پژوهش با استفاده از روش گروه های کانونی و دو پرسشنامه جمعآوری شد. یافته های پژوهش براساس کاربرد آمار توصیفی نشان دهنده عارضهها و شکافهای عملکردی در ابعاد ساختار سازمان، منابع، فناوری، ارزش ها، فرهنگ سازمانی و مدیریت میباشد. و عناصر درون و برون سازمانی موثر بر عملکرد معاونت اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران شامل سیاست ها، اهداف، راهبردها، محیط، ارزشها، ساختار، فناوری، منابع و سرمایه های انسانی، فرهنگ سازمانی، رهبری و مدیریت، فرایندها، رضایت مشتری، نتایج، اثربخشی و کارکردها شناسایی شدند. آزمون آماری t و مقایسه و F در این رابطه تفاوت معنی داری میان نظرات مدیران و کارشناسان نشان نداد. با استفاده از فنون تصمیمگیری چند معیاره AHP و Anthropy نیز مشخص شد که در بخش ستادی به ترتیب اهمیت، عوامل و شاخصهای مدیریتی، تخصصی، پشتیبانی و شهروندمداری و در بخش عملیاتی و اجرایی مناطق 22 گانه، عوامل و شاخصهای تخصصی، مدیریتی، شهروندمداری و پشتیبانی بیشترین اولویت و ضریب ترجیحات را به خود اختصاص دادهاند.
خلاصه ماشینی:
"وزن عوامل ارزیابی عملکرد مناطق (پس از حذف عوامل بهبود سیستمها و روشها ـ نیاز سنجی و امکان سنجی) ردیف وزن عامل 1 اصلی تخصصی 35 2 مدیریتی 25 3 پشتیبانی 20 4 شهروند مداری 20 جمع 100 (نرخ ناسازگاری نهایی برابر 01/0 میباشد،که قابل قبول است) تحلیل دادههای 12 عدد پرسش نامه کامل و بازگشت داده شده از مجموع 16 عدد پرسش نامه توزیعشده میان مدیران کل ادارات حوزه معاونت اجتماعی و فرهنگی و جانشین آنها، با استفاده از AHP و محاسبه میانگین هندسی مقایسههای زوجی برای تعیین میزان اهمیت نسبی عوامل و محاسبه اوزان و رتبه بندی عوامل با توجه به هر یک معیارهای هفتگانه (SMART+DR) با بهره گیری از نرمافزار Expert Choice، پس از تلفیق نظرات با استفاده از دستور Combine، نتایج ترکیب اوزان بیانگر اعداد مندرج در جدول 4 میباشد: جدول 4.
مقیاسها و معیارهای فرآیندها که بطور افقی در بخشهای وظیفه ای انجام میشوند به کمیت، زمان، سهولت استفاده و دسترسی، مطلوبیت مالی و کیفیت مربوط میباشند، در حالی که، مقیاسهای اثربخشی، سازمان را قادر میسازد تا ارزیابی کند آیا فرآیندها و وظایف، خدماتی ارایه میکنند که باید تولید شود یا اینکه خروجیها و نتایج، انتظارات شهروندان و دریافت کنندگان را برآورده میسازند؟ مقیاسها و معیارها، شاخصها و عوامل مدیریتی، اصلی تخصصی، پشتیبانی و شهروندمداری شناسایی شده که برای اولین بار در حوزه امور اجتماعی و فرهنگی برای ارزیابی عملکرد بکار گرفته میشود بگونه ای علمی ـ عملیاتی طراحی و با استفاده از تکنیکهای AHP و آنتروپی وزندهی گردیده که در عین تطابق الگوی آن با مبانی نظری نوین ارزیابی و الگوهای مدیریتی، ضمنا توسط خود ادارات و قسمتهای تابعه نیز در طول فازهای پروژه پذیرفته شده است."