چکیده:
هدف از انجام پژوهش حاضر مقایسه اثر بخشی درمان شناختی- رفتاری و فراشناختی بر علائم بیماران مبتلا به اختلال هراس اجتماعی شهر همدان بود. در این پژوهش آزمایشی از بین کلیه ی بیماران مبتلا به هراس اجتماعی (طبق تشخیص روان پزشک و روانشناس بالینی) مراجعه کننده به کلینیک های روانشناختی و مشاوره شهرستان همدان در سال 1390، 45 نفر آزمودنی با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب، و به صورت تصادفی، 15 نفر در گروه آزمایش اول (درمان شناختی - رفتاری) و 15 نفر در گروه آزمایش دوم (درمان فراشناختی) و 15 نفر در لیست انتظار قرار گرفتند. گروه آزمایش اول 8 جلسه 5/1 ساعته تحت درمان شناختی-رفتاری طی مدت 2 ماه و گروه آزمایش دوم نیز 8 جلسه 5/1 ساعته تحت مداخله فراشناختی در طی مدت 2 ماه قرار گرفتند و گروه کنترل در این مدت مداخله ای دریافت نکرد. ابزار گرد آوری داده ها نیز پرسشنامه سنجش علایم هراس اجتماعی(مشاوری، 1381) بود. نتایج آزمون تحلیل واریانس یک طرفه نشان داد که بین میانگین نمرات سه گروه در مرحله پس آزمون در متغیر وابسته هراس اجتماعی تفاوت معنادار وجود دارد. همچنین نتایج آزمون تعقیبی حاکی از کاهش علائم هراس اجتماعی گروه های آزمایش نسبت به گروه کنترل در پس آزمون بود، ولی بین نمرات گروه های آزمایش تفاوت معناداری دیده نشد.
The purpose of this study is to compare the impact of cognitive-behavioral therapy and metacognitive therapy on social phobia symptoms of Hamadan city patients. In this experimental design، among the patients with social phobia who referred to psychological and guidance clinics of Hamadan in 2011، 45 subjects were selected through simple random sampling method، and 15 subjects were randomly assigned in the first experimental group (cognitive-behavior therapy)، 15 subjects in the second experimental group (meta-cognitive therapy) and 15 subjects in the control group. The first experimental group received eight sessions (two hours) of cognitive-behavior therapy intervention during two months، the second experimental group received eight sessions (two hours) of meta-cognitive therapy intervention during two months while the control group received no intervention. The data collection instrument was Moshaveri's Social Phobia Assessment Scale. The result of the one-way ANOVA analysis of data showed that there was a significant difference between the three group's post-test and mean score of social phobia dependant variable (F=10.80، p<00.1). Moreover، LSD post hoc test indicated the reduction of social phobia symptoms of experimental groups rather than the control group in post-test، but there was no significant differences between the experimental groups' scores (p>0.5)
خلاصه ماشینی:
"در این پژوهش آزمایشی از بین کلیهی بیماران مبتلا به هراس اجتماعی(طبق تشخیص روانپزشک و روانشناس بالینی) مراجعهکننده به کلینیکهای روانشناختی و مشاوره شهرستان همدان در سال 1390،45 نفر آزمودنی با روش نمونهگیری تصادفی ساده انتخاب،و به صورت تصادفی،15 نفر در گروه آزمایش اول(درمانشناختی-رفتاری)و 15 نفر در گروه آزمایش دوم(درمان فراشناختی)و 15 نفر در لیست انتظار قرار گرفتند.
)TBC(yparehT laroivaheB-evitingoC o} تحت عنوان مداخله فراشناختی{o1o}را با درمان رفتاری-شناختی برای حل مشکلات و علائم افراد مبتلا به هراس اجتماعی را در این مبتلایان مقایسه کند.
برای حصول اطمینان از تشخیص،تمامی بیماران دارای تشخیص اختلال هراس اجتماعی توسط محقق و بر مبنای معیارهای »RT-VI-MSD« مورد مصاحبه تشخیصی قرار گرفتند و به صورت تصادفی 15 نفر در گروه آزمایش اول(درمانشناختی-رفتاری)و 15 نفر در گروه آزمایش دوم(درمان فراشناختی)و 15 نفر در لیست انتظار قرار گرفتند.
جدول 4:مقایسه میانگین نمرات گروهها در متغیر هراس اجتماعی در پسآزمون با استفاده از آزمون تعقیبی DSL (به تصویر صفحه مراجعه شود) همانطور که در جدول(4)مشاهده میشود نتایج آزمون DSL حاکی از این است که بین میانگین نمرات گروه درمانرفتاری-شناختی و گروه درمان فراشناختی تفاوت معناداری دیده نمیشود.
پژوهشگران پیشنهاد میکنند که در پژوهشهای آتی در داخل کشور کارایی مداخله فراشناختی در مقایسه با دیگر مداخلههای رایج(به ویژه دارودرمانی)نیز در مورد اختلال هراس اجتماعی آزمون شود،این مقایسه درمانی در دیگر ردههای سنی و همچنین افراد بیسواد اجرا و اثربخشی آن آزمون شود و در نهایت از آنجا که در این پژوهش،از روش آموزش گروهی استفاده شد،توصیه میشود این شیوه درمانی به صورت فردی نیز مورد بررسی واقع گردد و نتایج با یکدیگر مقایسه شوند."