چکیده:
ادبیات عمومی و دیرپای مناطق ایران، حلقه های اتصال مردم این سرزمین بزرگ به یکدیگر به حساب می آید و در جمع هویت قومی و ملی آن ها را شکل می دهد. ارزش های نهفته در امثال و حکم، کنایات و اصطلاحات بومی، یکی از کامل ترین این عناصر فرهنگی است که عموم جامعه نظایر آن را پذیرفته اند و در نظام اجتماعی از آن ها پیروی و بهره وری می نمایند. به همین جهت از آن به فرهنگ عامه یا عمومی تعبیر می شود. پرداختن به این گونه موضوعات، سبب زایایی اندیشه ها، کارآمدی قالب های زبانی، ارتقای فرهنگ عمومی، انتقال ارزش ها و مفاهیم اخلاقی- اجتماعی از گذشتگان به نسل های امروز و فردا خواهد شد. هدف نگارنده از طرح این مطالب، آن است که ضمن آشنا کردن خوانندگان با میراث های فرهنگی و بیان ارزش «کار» و نیز موضوعات مربوط به آن، از ذهن و زبان مردم، مسیر رشد، ترویج و توسعه ی فرهنگ کار را در میان مخاطبان، برجسته سازد تا هر کسی با استفاده از آن تجربیات بسترهای توسعه و برنامه ریزی های خود را تثبیت و تعمیق نماید.
خلاصه ماشینی:
هدف نگارنده از طرح این مطالب، آن است که ضمن آشنا کردن خوانندگان با میراث های فرهنگی و بیان ارزش «کار» و نیز موضوعات مربوط به آن، از ذهن و زبان مردم، مسیر رشد، ترویج و توسعه ی فرهنگ کار را در میان مخاطبان، برجسته سازد تا هر کسی با استفاده از آن تجربیات بسترهای توسعه و برنامه ریزی های خود را تثبیت و تعمیق نماید.
شاید با توجه به همین بار معنایی و غنای محتوایی واژه ها باشد که عبارات پخته و رسای فرهنگ مردم به نام امثال و کنایات که حاصل تجربه ها، آزموده ها و آموخته های بشری است در این قالب شکل گرفته است و "پیر قدیم"، برای نشان دادن اهمیت و ارزش کار، آن را به جوهر تشبیه ساخته و گفته است: کار، جوهر مرد، یعنی اصل و حقیقت وجود انسان برکار استوار است یا، کار مایه ی شرف و نشان اصالت انسان است.
ج. رعایت کیفیت کار دعوت به محکم کاری، درست و اساسی کردن پایه های کار، و در همه ی کارها توجه و توکل داشتن به خدا، از بارزترین درون مایه های امثال و حکم خراسان، برای انجام کارهای زندگی است.
امید به انجام کارها و دور کردن «تردید و ناامیدی» از عوامل مهمی است که در فرهنگ عامه مورد توجه گویشوران بیرجندی می باشد و آن مضامین را در عباراتی از این دست، می توان شنید: 1- کار امرو ره ا فردا منداز: kăre emru ra afardă mandăz: کار امروز را به فردا مینداز؛ یعنی کارهای مربوط به هر روزی را در همان روز انجام بده.